ภูถ้ำพระ จังหวัดมุกดาหาร เป็นภูเขาลูกใหญ่ที่สุดในอุทยานแห่งชาติมุกดาหารอยู่ในระดับความสูง 300-400 เมตร มีที่ราบกว้างใหญ่อยู่หลังเขาส่วนใหญ่เป็นป่าเต็งรัง และป่าเบญพรรณที่ยังอยู่ในสภาพสมบูรณ์จึงทำให้เป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำ ลำธาร และแหล่งน้ำซับบริเวณด้านหน้าของภูถ้ำพระมีน้ำตกไหลผ่าน ภายในถ้ำในสมัยก่อนเคยเป็นที่อยู่ของพระภิกษุและมีพระพุทธรูปปางต่างๆที่เป็นทองคำ เงิน ไม้ แก้ว มากมาย แต่ได้ถูกขโมยสูญหายไปหมดปัจจุบันเหลือเพียงพระพุทธรูปขนาดหน้าตักกว้าง 3 ฟุต พระพุทธรูปไม้อีกหลายร้อยองค์และรูปปั้นรูปสัตว์ต่างๆ

  ลักษณะภูมิประเทศ

• สภาพภูมิประเทศประกอบด้วยภูเขาสูงชันหลายเทือกเขาติดต่อกัน คือ ภูนางหงษ์ ภูถ้ำพระ ภูหลังเส ภูหินเทิบ ภูมโน มียอดเขาภูจองสีเป็นยอดเขาที่สูงที่สุด คือสูงประมาณ 420 เมตร จากระดับน้ำทะเล มีสภาพเป็นภูเขาหินตลอดทั้งมีหินกว้างยาวและหินทับซ้อนกันในรูปต่าง ๆ หน้าผา สูงชัน และดินส่วนใหญ่เป็นดินปนทรายเป็นแหล่งกำเนิดของแม่น้ำหลายสายเช่น ห้วยตาเหลือกห้วยสิง ห้วยเรือ เป็นต้น

ลักษณะภูมิอากาศ

• อุทยานแห่งชาติมุกดาหาร มีสภาพภูมิอากาศแบ่งออกเป็น 3 ฤดู คือ

ฤดูฝน ระหว่างเดือนมิถุนายน - เดือนพฤศจิกายน

ฤดูหนาว ระหว่างเดือนธันวาคม - เดือนมกราคม

ฤดูร้อน ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ - เดือนพฤษภาคม

พันธุ์ไม้และสัตว์ป่า

• สภาพป่าประกอบด้วย ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรังตามธรรมชาติ มีพรรณไม้นานาชนิได้แก่ ตะแบก พยอม พยุง ตะเคียน ประดู่ แดง มะไฟ มะค่า ชิงชัน กระบก กระบาก ส้าน จิก ติ้ว จำปีป่า ยมหอม เหียง เต็ง รัง เป็นต้น

• สัตว์ป่าที่พบเห็นโดยส่วนใหญ่เป็นสัตว์ขนาดเล็ก ได้แก่ หมูป่า กวาง เก้ง ไก่ป่า หมาจิ้งจอก ลิง นกยูง ไก่ฟ้า กระต่าย และนกนานาชนิด

แหล่งท่องเที่ยว

• ภูหลังเส เป็นการเล่าสืบต่อกันมาแต่โบราณว่า มีหลักทองคำตั้งอยู่บนกลางเนินเขานี้ แล้วต่อมาหายไป ภาษาท้องถิ่นเรียกว่า “เสาเส” (ภาษาภูไท แปลว่า เสาหาย) ต่อมาจึงเรียกเป็น ภูหลักเส มีจุดเด่นคือ ป่าแคระและเป็นสถานที่ชมวิว

• ถ้ำฝ่ามือแดง เป็นเพิงหินกว้าง 3 เมตร ยาว 60 เมตร มีรูปรอยฝ่ามือสีแดงติดผนังถ้ำ ซึ่งมีลักษณะเป็นการจุ่มสีแล้วทาลงไปบนผนังหิน 2 มือ และอีก 4 มือ เป็นร่องรอยการวางมือทาบบนผนังหินแล้วใช้สีทับเป็นร่องรอยการสื่อความหมายของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์อายุประมาณ 3,000 ปี (คิดว่าเมื่อ 3000 ปี ยังไม่มีเครื่องสเปรย์สี)

• ภูผาเทิบ ซึ่งมีความหมายถึงภูผาที่มีหินมาเทิบทับกันไว้ มีกลุ่มหินประกอบด้วยหินรูปร่างลักษณะต่าง ๆ วางซ้อนกันอยู่อย่างวิจิตรพิศดารบนลานหินกว้างและยาวเป็นสวนหินเปรียบเสมือนประติมากรรมธรรมชาติ หินบางก้อนมีรูปร่างคล้ายเครื่องบินไอพ่น รอบเท้าบู้ท เก๋งจีน มงกุฎและคล้ายสถูป เป็นต้น บริเวณลานหินมีป่าเต็งรังที่มีลักษณะแคระแกรนสวยงาม และในฤดูฝนต่อฤดูหนาวจะเต็มไปด้วยไม้ดอกงดงามนานาชนิด

• ภูถ้ำพระ มีน้ำตกถ้ำพระและเป็นแหล่งน้ำซับตลอดปี บริเวณน้ำตกจะมีเพิงหินคล้ายถ้ำ ภายในถ้ำมีพระพุทธรูปขนาดหน้าตักกว้าง 3 ฟุต สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2515 และพระพุทธรูปไม้หลายร้อยองค์ และรูปปั้นสัตว์ต่าง ๆ บนลานหินมีหินรูปร่างต่าง ๆ ซึ่งเกิดจากการกัดเซาะของน้ำฝนแปลกและสวยงาม

• ภูนางหงษ์ มีหินธรรมชาติเป็นรูปคล้ายหงษ์ขนาดใหญ่อยู่กลางลานหินกว้าง และมีก้อนหินขนาดใหญ่วางทับกันเป็นรูปร่างและสีต่าง ๆ กัน

• วังเดือนห้า เป็นแอ่งน้ำซึ่งจุน้ำฝนที่ไหลเป็นธารมาจากลานหินสามารถที่จะลงไปแช่และอาบน้ำเล่นได้อย่างสบาย อยู่ไม่ไกลจากที่ทำการอุทยาน ฯ

• ถ้ำลอด เป็นถ้ำเล็กๆที่สามารถลอดลงมาจากหน้าผาเพื่อที่จะเดินต่อไปที่ภูนางหงษ์และภูหลักเส ระหว่างทางจากถ้ำลอดขึ้นไปภูหลักเสเป็นบริเวณที่ชาวบ้านได้ขุดพบเศษถ้วยชามและของโบราณ

• ภูมโน เป็นภูเขาอยู่ทางทิศใต้ของตัวเมืองมุกดาหาร บนยอดเขาจะมีศาลาที่พักและรอยพระพุทธบาทจำลองลึก 1 เมตร เมื่อมองจากยอดเขาจะเห็นทิวทัศน์อันสวยงามของเมืองมุกดาหาร แม่น้ำโขง และแขวงสุวรรณเขต ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

• ลำห้วยและแหล่งน้ำซับ ป่าอุทยานแห่งชาติ เป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำลำธารหลายสาย เช่น ห้วยตาเหลือ ห้วยลิง ห้วยสายพาน ห้วยเรือ เป็นต้น และโดยเฉพาะบริเวณภูถ้ำพระ มีแหล่งน้ำซับซึ่งมีน้ำไหลตลอดปีและไหลมารวมกัน จึงเกิดเป็นน้ำตกภูถ้ำพระ

บ้านพักและสิ่งอำนวยความสะดวก

• อุทยานแห่งชาติมุกดาหาร ได้จัดเตรียมสถานที่กางเต็นท์ไว้บริการนักท่องเที่ยว

การเดินทาง

• ที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ตั้งอยู่บริเวณภูผาเทิบ อยู่ห่างจากอำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร ประมาณ 17 กิโลเมตร โดยเดินทางไปตามเส้นทางสายมุกดาหาร-อำเภอดอนตาล ประมาณ 14 กิโลเมตร เป็นถนนลาดยาง แล้วเลี้ยวซ้ายไปตามถนนลูกรังอีก 2 กิโลเมตร จะถึงอุทยานแห่งชาติมุกดาหาร

การติดต่อ

• อุทยานแห่งชาติมุกดาหาร สำนักงานป่าไม้จังหวัดมุกดาหาร อ.เมือง จ.มุกดาหาร 49000 โทรศัพท์ : (0) 4260 1753