เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสนามเพรียง...จังหวัดกำแพงเพชร

ประวัติความเป็นมา

ในอดีตเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสนามเพรียง เป็นที่รู้จักกันดีของชาว จังหวัดกำแพงเพชร ในชื่อของเขาสน เนื่องจากสถานที่แห่งนี้ เป็นแหล่งท่องเที่ยว ทางธรรมชาติ และสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ ของประชาชนทั่วไป ด้วยมีระยะทาง ไม่ไกลจากตัว จังหวัดกำแพงเพชร มากนัก มีทิวทัศน์ที่สวยงามสามารถ มองเห็น สายน้ำปิงและเมืองกำแพงเพชร ได้อย่างชัดเจน นอกจากนี้บนยอดเขายังมีต้นสนสองใบ พรรณไม้หายากเพราะจะพบได้บริเวณยอดเขาสูงทางภาคเหนือ ขึ้นสลับกับพรรณไม้ ป่าเต็งรัง ยอดเขาสนแห่งนี้จึงนับเป็นเสน่ห์ ของป่าแห่งนี้เป็นอย่างดี
ด้วยเหตุนี้ในปี พ.ศ. 2527 จังหวัดกำแพงเพชรได้ประกาศให้ ป่าแห่งนี้เป็นอุทยานเขาสน เพื่อดำเนินการจัดการ ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัด
ต่อมาในปี พ.ศ. 2528 กรมป่าไม้ได้พิจารณาแล้ว เห็นว่าพื้นที่แห่งนี้มีความเหมาะสม ที่จะจัดตั้งให้เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า จึงประกาศให้อุทยานเขาสน เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสนามเพรียง โดยมีพื้นที่รวมทั้งสิ้น 101 ตารางกิโลเมตร หรือ 63,125 ไร่ ตั้งอยู่บริเวณ เทือกเขาสนามเพรียง เขาสน เขาคันนา เขากิ่งยาว และเขาเจดีย์

ลักษณะภูมิประเทศ
อยู่ในเขตท้องที่ตำบลโกสัมพี ตำบลลานดอกไม้ ตำบลนาบ่อคำ ตำบลทรงธรรม ตำบลนครชุม อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร โดยรอบเป็นที่ราบเป็นพื้นที่เกษตรกรรม และมีประชาชนอาศัยอยู่กระจัดกระจาย ส่วนที่เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเป็นที่ราบสูงถึงเขาสูงชันสภาพป่ายังอุดมสมบูรณ์ไม่เหมาะที่จะเป็นพื้นที่เกษตรกรรม และเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารหลายสาย เช่น คลองแตงโม คลองหนองประจักษ์ คลองชมพู และห้วยต่าง ๆ มากมาย ไหลลงสู่แม่น้ำปิงผ่านพื้นที่เกษตรกรรม ทั่วไป

ลักษณะภูมิอากาศ
มีสภาพอากาศแบบมรสุมร้อน-ชื้น แต่เนื่องจากอยู่ในสภาพป่าเขาจึงทำให้อากาศค่อนข้างเย็น อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 22.47 องศา สูงสุด 33.36 องศา

ชนิดป่าและพรรณไม้
เนื่องจากมีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงชัน จึงมีสภาพป่าหลากชนิดในระดับความสูงต่างๆ กัน คือ ป่าดงดิบ ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง และป่าสนเขา มีพรรณไม้ต่าง ๆ ขึ้นอยู่ตามสภาพป่า เช่น ไม้สัก ไม้ยาง ไม้ตะแบก ไม้มะค่าโมง ไม้แดง ไม้ประดู่ ไม้เต็ง ไม้รัง และไม้สนสองใบ ฯลฯ นับว่ามีพรรณไม้หลากชนิด แม้ว่าจะอยู่ในพื้นที่ไม่กว้างขวางนัก จึงเหมาะที่จะใช้เป็นที่ศึกษาทางด้านนิเวศนวิทยาอย่างยิ่ง

สัตว์ป่า
เนื่องจากสภาพป่ายังอุดมสมบูรณ์จึงมีสัตว์ป่าอยู่ชุกชุมแม้ว่าปัจจุบันจะลดจำนวนลงอย่างมากก็ตาม เนื่องจากถูกรบกวน สัตว์ป่าที่ยังสามารถพบเห็นและพิสูจน์ทราบได้ เช่น เลียงผา กวางผา เสือโคร่ง หมี เก้ง หมูป่า ชะนี ช้าง ลิง และสัตว์ปีกอีกมากมายหลายชนิด

1. ยอดเขาสน เป็นภูเขาที่สูงที่สุดบริเวณนี้ บนยอดเขาจะพบป่าสนสองใบ ผสมกับป่าเต็งรังมีอากาศที่เย็นสบายทั้งปี มีสัตว์ป่านานาชนิด สามารถชมทิวทัศน์ที่สวยงาม ของจังหวัดกำแพงเพชร ได้เป็นอย่างดี
2. ศาลเจ้าพ่อปู่ดำประจำเขาสนามเพรียง
3. หน่วยพิทักษ์ป่าวังชมภู ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของพื้นที่ เป็นที่ตั้งของน้ำตกวังชมภูที่มีความสวยงาม ด้วยมีระยะทาง ไม่ไกลจากถนนสายเอเชียมากนัก บริเวณน้ำตกวังชมพูมีความร่มรื่น ด้วยป่าไม้ ที่ยังคงความสมบูรณ์อยู่มาก
4. เส้นทางศึกษาธรรมชาติ ศึกษาพันธุ์ไม้ต่างๆ ตั้งอยู่ใกล้สำนักงานเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสนามเพรียง มีระยะทางประมาณ 1.5 กิโลเมตร มีลักษณะเป็นวงรี เลียบไปทางแนวเชิงเขาสน

หมู่ที่ 16 ตำบลโกสัมพี อำเภอโกสัมพีนคร จังหวัดกำแพงเพชร

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสนามเพรียง ได้จัดทำเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ไว้ให้ประชาชนทั่วไปที่สนใจ ซึ่งตั้งอยู่บริเวณ แนวเชิงเขาสน เพื่อให้ประชาชนทั่วไป ที่สนใจเข้ามาศึกษาธรรมชาติ หากต้องการพักค้างแรมต้องทำหนังสือขออนุญาตต่อ ส่วนอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมป่าไม้ ล่วงหน้าอย่างน้อย 15 วัน หรือที่ทำการ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสนามเพรียง หรือ สำนักงานป่าไม้จังหวัดกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร 62000 โทร. (055) 711288, (055) 711288
สถานที่ตั้งที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสนามเพรียง อยู่ในเขตตำบลโกสัมพี หมู่ 16 ตามทางหลวงสายกำแพงเพชร-ตาก ประมาณ กม. ที่ 380 ถ้าไปจากจังหวัดกำแพงเพชร จะเห็นป้ายเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสนามเพรียง อยู่ด้ายซ้ายมือติดถนนสายเอเชีย จะมีทางแยกซ้ายไปประมาณ 8 กม. เป็นถนนสภาพดีใช้ได้ทุกฤดูกาล