พระธาตุก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

ธาตุก่องข้าวน้อยเป็นเจดีย์สมัยขอม ตั้งอยู่ในทุ่งนา ต.ตาดทอง อ.เมือง จ.ยโสธรห่างจากตัวจังหวัด 9 ก.ม. ไปตามทางหลวงหมายเลย 23 (ยโสธร - อุบลราชธานี) ประมาณหลักกิโลเมตรที่ 194เลี้ยวซ้ายไปอีก 1 กิโลเมตรธาตุก่องข้าวน้อยเป็นเจดีย์เก่าสมัยขอม สร้างในพุทธศตวรรษที่ 23 - 25ตรงกับสมัยอยุธยาตอนปลาย เป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูนรูปทรงจะแปลกไปจากเจดีย์โดยทั่วไป คือมีลักษณะเป็นก่องข้าวองค์พระธาตุเป็นเจดีย์เหลี่ยมย่อมุมไม้สาม ฐานสี่เหลี่ยมจตุรัสกว้างด้านละ 2 เมตร ก่อสูงขึ้นไปประมาณ 1 เมตร ช่วงกลางขององค์พระธาตุมีลวดลายทำเป็นซุ้มประตูทั้งสี่ด้านถัดจากช่วงนี้เป็นส่วนยอดของเจดีย์ที่ค่อยๆ สอบเข้าหากันเป็นส่วนยอดรอบนอกของพระธาตุก่องข้าวน้อยมีกำแพงอิฐล้อมรอบขนาด 5 x 5 เมตรนอกจากนี้บริเวณด้านหลังมีพระพุทธรูปอยู่องค์หนึ่งก่อด้วยอิฐชาวบ้านนับถือว่าศักดิ์สิทธิ์มากและในเดือน 5 จะมีผู้คนนิยมมาสรงน้ำพระและปิดทองซึ่งเชื่อกันว่าถ้าไม่ทำเช่นนี้ ฝนจะแล้งในปีนั้นธาตุก่องข้าวน้อย มีประวัติความเป็นมาที่น่าสนใจ ซึ่งผิดไปจากปูชนียสถานอื่นที่มักเกี่ยวพันธ์กับเรื่องพุทธศาสนาแต่ประวัติความเป็นมาของธาตุก่องข้าวน้อยกลับเป็นเรื่องของหนุ่มชาวนาที่ทำนาตั้งแต่เช้าจนเพล มารดามาส่งข้าวสายเกิดหิวข้าวจนตาลายอารมณ์ชั่ววูบทำให้เค้ากระทำมาตุฆาต ด้วยสาเหตุเพียงแค่ว่า ข้าวที่เอามาส่งดูจะน้อยไป ไม่พอกิน ครั้นเมื่อกินข้าวอิ่มแล้ว ข้าวยังไม่หมดจึงได้สติ คิดสำนึกผิดที่กระทำรุนแรงต่อมารดาของตนเองจนถึงแก่ความตายจึงได้สร้างธาตุก่องข้าวน้อยแห่งนี้ขึ้นเพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศลขออโหสิกรรมและล้างบาป ที่ตนกระทำมาตุฆาตนอกจากนี้ที่บริเวณบ้านตาดทองกรมศิลปากรได้ดำเนินการขุดค้นเรื่องราวของมนุษย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์ได้ค้นพบโครงกระดูกมนุษย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์และภาชนะเขียนสีแบบบ้านเชียงอีกด้วย