ประเพณีแข่งเรือจังหวัดน่าน  เป็นประเพณีเก่าแก่ที่ปฏิบัติสืบเนื่องกันมาแต่โบราณ โดยมีการจัดการแข่งขันกันเองในฤดูน้ำหลาก น้ำขึ้น (ฤดูฝน) ในเทศกาลตานก๋วยสลาก (สลากภัต) โดยแต่ละวัดจะนำเรือของตนเข้าแข่งขันเพื่อเป็นการเชื่อมไมตรีสมานสามัคคีกัน เจ้าผู้ครองนครน่าน ได้มีคำสั่งให้ข้าราชการตัดไม้ตะเคียนคู่ขนาดใหญ่มาขุดเป็นเรือขนาดใหญ่มากสองลำ แล้วจัดให้มีพิธีกรรมบวงสรวงเทวดาประจำไม้ตะเคียน และทำบายศรีสู่ขวัญเรือทั้งสองลำลงแม่น้ำน่าน เรือลำแรกให้ชื่อว่าเรือท้ายหลัง เรือลำที่สองชื่อว่า เรือท้ายหลวง ต่อมาเจ้าผู้ครองนครน่าน ได้ป่าวประกาศให้ชาวเมือง นำเรือทั้งสองเป็นแม่แบบในการสร้างเรือ เพื่อนำมาใช้แข่งขันกัน
           เอกลักษณ์เฉพาะของเรือแข่งจังหวัดน่าน มีความงดงาม ไดยเฉพาะเอกลักษณ์ทางหัวเรือ หรือโขนเรือ ที่จำหลักเป็นรูปพญานาคแบบล้านนา ส่วนท้ายเรือก็จะเป็นส่วนหางของพญานาค ที่มีความสวยงามกลมกลืนกัน
           ประเพณีหกเป็งขึ้นธาตุแช่แห้ง (ไหว้สาพระธาตุแช่แห้ง)  เป็นประเพณีที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาแต่อดีต ในช่วงฤดูเทศกาลเพ็ญเดือนหก (เหนือ) เจ้าผู้ครองนครน่าน พร้อมด้วยข้าราชบริพาร จะพากันไปนมัสการพระธาตุแช่แห้ง โดยในวันขึ้นสิบสี่ค่ำเดือนหก ขบวนแห่ของเจ้าเมืองน่าน พร้อมด้วยคณะสงฆ์ และพุทธศาสนิกชนจากชุมชนต่าง ๆ จะมาพร้อมกันที่บริเวณรอบ ๆ เนินภูเพียงแช่แห้ง จะมีพิธีทางศาสนา และกิจกรรมเฉลิมฉลอง เพื่อเป็นพุทธบูชา โดยมีการทำบุญตักบาตร เทศมหาชาติ บรรยายธรรม และมีการจุดบ๊อกไฟดอก (บั้งไฟ) ซึ่งมีลักษณะเป็นไฟพะเนียงพื้นบ้าน มีความสวยงามในยามราตรี เมื่อถึงวันจึ้นสิบห้าค่ำเดือนหก ขบวนพุทธศาสนิกชนจะทำครัวตาน (เครื่องไทยธรรม) ในช่วงบ่ายจะมีการถวายเป็นพุทธบูชา โดยการจุดบ๊อกไฟขึ้น (จุดบั้งไฟ) และมีการแสดงพระธรรมเทศนา มีเทศน์มหาชาติสืบเนื่องต่อจากวันขึ้นสิบสี่ค่ำ

           ประเพณีกิ๋นสลาก  ทานสลากหรือกิ๋นก๋วยสลาก คือาการทำบุญสลากภัต ซึ่งเป็นการให้ทานโดยไม่จำเพาะเจาะจงว่าจะถวายทานแก่พระภิกษุรูปใด พิธีจะเริ่มในเดือนสิบสองเหนือ (เดือนสิบสองของภาคกลาง) หรือเดือนกันยายน และสิ้นสุดในเดือนเกี๋ยงดับ (เดือนสิบเอ็ด แรมสิบห้าค่ำ) หรือเดือนพฤศจิกายน
            การจัดงานกิ๋นสลากของอำเภอบ้านหลวง  มีเอกลักษณ์เฉพาะคือ คณะศรัทธาจากทุกวัดทุกหมู่บ้าน จะรวบรวมเครื่องไทยธรรมหรือกัณฑ์สลาก ทั้งสลากน้อย หรือสลากหลวง (ต่างเมือง) โดยมีการบรรจุลงในก๋วย (ชะลอม) ที่เป็นชะลอมพื้นเมืองต่างจากแหล่งอื่น ๆ ทุกหมู่บ้านจะเตรียมสลากของตนเองสำหรับวันดา (วันสุกดิบ) ซึ่งเป็นวันเตรียมงาน เส้นสลากใช้ใบตาลหรือใบลานเขียนลงบนสลาก การเขียนเส้นสลากแบ่งออกตามจุดประสงค์ของการถวายทาน มีสามลักษณะคือ เป็นการอุทิศให้บรรพบุรุษ ญาติพี่น้อง มิตรสหายที่ล่วงลับไปแล้ว อุทิศให้พ่อเกิด แม่เกิด สรรพสัตว์ ผีเปรต และอุทิศเพื่อเป็นการออมบุญให้แก่ตนเองในภายภาคหน้า

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |