อุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี

อุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี/ Lam Nam Kraburi National Park

อุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี
ข้อมูลทั่วไป
อุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี ตั้งอยู่ทางด้านฝั่งทะเลอันดามัน ในท้องที่อำเภอกระบุรี อำเภอละอุ่น อำเภอเมือง จังหวัดระนอง ได้รับการประกาศจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อปี 2542 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116 ตอนที่ 29 ก ลงวันที่ 21 เมษายน 2542 ครอบคลุมพื้นที่ 160 ตารางกิโลเมตร มีพรมแดนติดกับประเทศสหภาพพม่าทางด้านทิศตะวันตก โดยมีแม่น้ำกระบุรีเป็นเส้นแบ่งกั้นของประเทศทั้งสอง พื้นที่ประมาณ 64 ตารางกิโลเมตร หรือร้อยละ 40 ของพื้นที่ ในแม่น้ำมีเกาะจำนวน 6 เกาะ ได้แก่ เกาะเสียด เกาะขวาง เกาะโชน เกาะยาว เกาะปลิง และเกาะนกเปล้า

ลักษณะภูมิประเทศ
ลักษณะชายฝั่งของอุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรีเป็นลักษณะชายฝั่งจมตัว เป็นผลให้ชายหาดตลอดแนวฝั่งแคบ มีลำน้ำหลายสาย ขนาดใหญ่เล็กจำนวนมากจากที่สูงในแผ่นดินไหลออกสู่แม่น้ำกระบุรีประกอบด้วย คลองบางหมี คลองขี้นาค คลองลำเลียง คลองบางสองรา คลองบางใหญ่เหนือ คลองบางใหญ่ คลองละอุ่น คลองจิก คลองหลุมถ่าน คลองเสร็จตะกวด และคลองหินช้าง ซึ่งแม่น้ำลำคลองเหล่านี้ได้พัดพาตะกอนดินมาทับถมตามปากแม่น้ำและชายฝั่งทำให้ลักษณะชายฝั่งบริเวณปากแม่น้ำ ลำคลองถูกปกคลุมไปด้วยป่าชายเลน สำหรับบริเวณที่เป็นเทือกเขาสูงริมฝั่งมีลักษณะเป็นภูเขาสลับซับซ้อน ประกอบด้วย เขาง่าม เขาเส็ดตะกวด เขาหินช้าง เขาเมืองสูง เขาจอมแหลม เขาสามแหลม เขาหลุมถ่าน และเขาน้ำร้อน มียอดเขาเมืองสูงเป็นยอดเขาสูงสุด โดยสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 609 เมตร

ลักษณะทางธรณีเป็นหินชั้น หินแปร และหินอัคนี โดยบริเวณเกาะเสียด เกาะยาว เกาะขวาง เกาะโชน เกาะปลิง และบริเวณที่ราบริมน้ำ ซึ่งตั้งแต่ตอนเหนือใกล้บ้านบางกุ้งถึงตอนใต้ของเขาเส็ดตะกวด เป็นหินชั้นและหินแปรที่มีอายุราวในยุคควาเทอร์นารี ประมาณ 2 ล้านปีมาแล้ว ที่เกิดจากแหล่งตะกอนน้ำพา เป็นกรวด ทราย ทรายแป้ง ดิน แหล่งตะกอนชายหาด ตะกอนรูปพัดเป็นกรวดและทราย ส่วนของแผ่นดินที่ถัดเข้ามาทางทิศตะวันออกช่วงเหนือคลองละอุ่นถึงตอนเหนือสุดของพื้นที่ เป็นหินออร์โธควอร์ตไซต์ หินทรายแป้ง และหินดินดาน มีซากไบรโอซัวและแบรคิโอพอดปะปนอยู่ ในหน่วยมัทรี มีอายุราวในยุคคาร์บอรนิเฟอรัส ประมาณ 345 - 280 ล้านปีมาแล้ว

ช่วงใต้คลองจิกลงไปทางตอนใต้ส่วนใหญ่เป็นหินเกรย์แวก หินทรายปนกรวด หินดินดานปนกรวด และหินโคลนชั้นหนามากถึงชั้นหนา มีหินเทอร์บิไดต์สลับอยู่บ้าง ในหินหน่วยกระบุรี ชุดตะนาวศรี ยุคไซลูเรียน-ดีโวเนียน ประมาณ 425 - 405 ล้านปีมาแล้ว บริเวณที่เป็นหินอัคนีมีน้อยมากอยู่ระหว่างเขาสามแหลมและเขาหินช้าง เป็นหินไบโอไทต์ แกรนิต เนื้อปานกลางถึงละเอียด ยุคไทรแอสซิก ประมาณ 230 ล้านปีมาแล้ว

ลักษณะภูมิอากาศ
ลักษณะภูมิอากาศของอุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรีมีอุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุด 13.7 องศาเซลเซียส สูงสุด 34 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 4,276 มิลลิเมตร/ปี ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการท่องเที่ยวอยู่ระหว่างเดือนมกราคมถึงเดือนเมษายน

พืชพรรณและสัตว์ป่า
พืชพรรณธรรมชาติที่ปรากฏในอุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรีประกอบด้วย
1. ป่าดิบชื้น ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 72 ตารางกิโลเมตร หรือร้อยละ 45 พบมากบริเวณเขาหินช้าง เขาสามแหลม เขาเมืองสูง และเขาจอมแหลม พันธุ์พืชที่สำคัญได้แก่ ยาง ตะเคียน ขุไม้ และไม้ในตระกูลปาล์ม
2. ป่าชายเลน พบมากบริเวณปากน้ำคลองละอุ่น ริมฝั่งลำน้ำกระบุรีด้านเขาหินช้าง และบริเวณหมู่เกาะหน้าปากน้ำละอุ่น พันธุ์ไม้ที่สำคัญประกอบด้วย โกงกางใบใหญ่ โกงกางใบเล็ก โปรง ตะบูนดำ ตะบูนขาว พังกาหัวสุม ตาตุ่มทะเล แสมขาว ลำแพน ถั่วขาว ถั่วดำ ตีนเป็ดทะเล มังคะ หงอนไก่ทะเล เป้ง จาก และเหงือกปลาหมอดอกม่วง
3. ทุ่งหญ้า อยู่บริเวณหลังที่ทำการอุทยานแห่งชาติบริเวณเขาหญ้า มีพื้นที่ประมาณ 1.6 ตารางกิโลเมตร อดีตเป็นแปลงปลูกป่าที่ผ่านการบำรุงรักษาแล้ว แต่ถูกไฟไหม้ทุกปี จึงมีสภาพเป็นภูเขาหญ้าในปัจจุบัน

สัตว์ป่าที่พบในอุทยานแห่งชาติประกอบด้วย
1. สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ได้แก่ เสือโคร่ง เสือลายเมฆ หมีควาย หมูป่า กระจง ลิงแสม ชะมด ค้างคาว เป็นต้น
2. นก ได้แก่ เหยี่ยว นกกระปูด อีกา นกกินปลี นกขุนทอง นกหัวขวาน นกเขา นกกางเขน นกเงือก และไก่ป่า เป็นต้น
3. สัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก ได้แก่ งูชนิดต่างๆ กบ อึ่งอ่าง คางคก เขียด และปาด
4. สัตว์น้ำ ได้แก่ ปลาไหลทะเล ปลากระบอก ปลาทู ปลาตีน ปูก้ามดาบ หอยแมลงภู่ และกุ้งแม่น้ำ เป็นต้น

ถ้ำญี่ปุ่น
อยู่บนเกาะขวาง ความยาวของถ้ำ 500 เมตร เคยเป็นฐานทัพของทหารญี่ปุ่น ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2
กิจกรรม -ชมประวัติศาสตร์ - เที่ยวถ้ำ/ธรณีวิทยา - พายเรือแคนู/คยัค

แม่น้ำกระบุรี
แม่น้ำกระบุรี ยอดน้ำเกิดจากคลองกะเดียง ยาวประมาณ 17 กิโลเมตร และคลองกระเนย ยาวประมาณ 15 กิโลเมตร ไหลมารวมกันในเขตอำเภอกระบุรี จังหวัดระนอง และที่บริเวณบ้านปากจั่น ตำบลปากจั่น ซึ่งอยู่ตอนเหนือของอำเภอกระบุรี มีคลองปากจั่นยาวประมาณ 35 กิโลเมตร ไหลมารวมกันทางฝั่งตะวันออกอีกด้วย แม่น้ำนี้ไหลไปทางทิศใต้จนถึงอำเภอกระบุรี มีขนาดกว้าง 230 เมตร และต่อลงมาแม่น้ำจะกว้างขึ้นทุกที ผ่านอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง จนถึงปากน้ำไหลลงสู่ทะเลอันดามัน มีขนาดกว้าง 4.5 กิโลเมตร ตั้งแต่ปากน้ำขึ้นไปจนถึงอำเภอกระบุรี ลำน้ำยาว 5.3 กิโลเมตร และยาวรวมกันทั้งหมด 125 กิโลเมตร

แม่น้ำนี้เป็นแม่น้ำปันเขตแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศสหภาพพม่า ในลำน้ำมีเกาะใหญ่น้อยหลายเกาะ สองฟากแม่น้ำเป็นป่าและเขาสลับซับซ้อนกันมาก ที่ปากแม่น้ำทางฝั่งตะวันตกเป็นแหลมใหญ่เรียกว่า แหลมวิกตอเรีย ซึ่งอยู่ตรงข้ามกับคลองระนอง ที่ปากคลองระนองมีกระโจมไฟตั้งอยู่บนเกาะสะระนีย์ (ผี) ในสมัยก่อนเมื่อยังไม่มีถนนเพชรเกษม คงมีแต่ถนนชุมพร-ปากจั่นเท่านั้น ที่ปากจั่นจึงเป็นท่าเรือสินค้าที่ใช้เดินทางติดต่อกันระหว่างจังหวัดระนองและจังหวัดภูเก็ต ฉะนั้นแม่น้ำกระบุรีจึงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า แม่น้ำปากจั่น สามารถดำเนินการจัดให้มีการท่องเที่ยวทางแม่น้ำกระบุรี โดยจัดกิจกรรมการล่องแพและนำเที่ยวทางเรือ
กิจกรรม -ชมวัฒนธรรมประเพณี - ดูนก - พายเรือแคนู/คยัค - ล่องแพ/ล่องเรือ - ชมทิวทัศน์ - ชมพรรณไม้

หมู่เกาะในแม่น้ำกระบุรี
หมู่เกาะในแม่น้ำกระบุรี ประกอบด้วย 6 เกาะดังนี้ เกาะเสียด เกาะขวาง เกาะยาว เกาะโขน เกาะปลิง เกาะนกเปล้า อันเป็นเกาะกลางแม่น้ำกระบุรีที่มีป่าชายเลนสมบูรณ์ที่สุด ไม่มีราษฎรอาศัยอยู่แต่อย่างใด ยกเว้นเฉพาะเกาะขวาง ซึ่งมีการสัมปทานพื้นที่ 221 ไร่ หมดอายุสัมปทานวันที่ 2 มีนาคม 2556
กิจกรรม -ชมทิวทัศน์ - ชมวัฒนธรรมประเพณี - ล่องแพ/ล่องเรือ

น้ำตกปุญญบาล
เป็นน้ำตกที่ไหลแรงตลอดปี อยู่ติดกับถนนเพชรเกษมสายเก่า บริเวณกิโลเมตรที่ 598 ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ 2 กิโลเมตร มีนักท่องเที่ยวแวะชมปีละเกือบแสนคน ต้นน้ำเกิดจากป่าละอุ่นและป่าราชกรูด บริเวณต้นน้ำของน้ำตกปุญญบาลมีต้นพญาไม้ หรือขุนไม้ ขนาดโตวัดรอบที่ระดับความสูงเพียงอก 442 เซนติเมตร สูง 50 เมตร
กิจกรรม -ชมทิวทัศน์ - เดินป่าศึกษาธรรมชาติ - เที่ยวน้ำตก

แหลมเส็ตกวด
เป็นพื้นที่ป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์ ตอนปลายเป็นแหลมยื่นออกไปในลำน้ำกระบุรี อยู่บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติ มีพื้นที่ประมาณ 3.2 ตารางกิโลเมตร และห่างจากบริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติมาประมาณ 130 เมตร มีเส้นทางศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับป่าชายเลนและสิ่งแวดล้อมระยะทาง 2 กิโลเมตร บนภูเขาด้านหลังที่ทำการอุทยานแห่งชาติห่างไป 800 เมตร มีจุดชมวิวทิวทัศน์ที่มองเห็นลำน้ำกระบุรี เกาะในลำน้ำและป่าชายเลน ตลอดจนมองเห็นทิวทัศน์ฝั่งประเทศสหภาพพม่าได้อย่างชัดเจน เหมาะสำหรับชมดวงอาทิตย์ตก
กิจกรรม -ชมทิวทัศน์ - พายเรือแคนู/คยัค - ชมพรรณไม้

จุดชมวิวเขาหินช้าง
อยู่บริเวณเขาหินช้าง สามารถมองเห็นทิวทัศน์ ของแม่น้ำกระบุรี เกาะในแม่น้ำ และป่าชายเลน ตลอดจนมองเห็นทิวทัศน์ฝั่งประเทศพม่าได้อย่างชัดเจนเป็นบริเวณกว้าง
กิจกรรม -แค็มป์ปิ้ง - ชมทิวทัศน์ - เดินป่าศึกษาธรรมชาติ

บ่อน้ำร้อนหาดยาย
อยู่บริเวณ หมู่ 2 ตำบล บางพระเหนือ อำเภอละอุ่น จังหวัดระนอง มีจำนวน 3 บ่อ เป็นที่ตั้งของบริเวณหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ กบ.1 (หาดยาย)
กิจกรรม -ชมพรรณไม้ - อาบน้ำแร่

น้ำตกโตนปัก
อยู่ห่างจากหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี ที่ 1 (หาดยาย) ไป 3 กิโลเมตร อยู่ในท้องที่ หมู่ที่ 2 ตำบาลบางพระเหนือ อำเภอละอุ่น จังหวัดระนอง มีจำนวน 4 ชั้น

สถานที่ติดต่อ
อุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี
130 หมู่ 3 บ้านหินช้าง ถนนเพชรเกษม ต.ปากน้ำ อ. เมืองระนอง จ. ระนอง 85000
โทรศัพท์ 0 1229 0563

การเดินทาง
รถยนต์

การเดินทางสู่อุทยานแห่งชาติสามารถเดินทางโดยรถสองแถวประจำทางจากจังหวัดระนองไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) ถึงบริเวณกิโลเมตรที่ 595 เลี้ยวขวาเข้าไปอีก 2 กิโลเมตร ก็จะถึงที่ทำการอุทยานแหงชาติ ซึ่งจะมีบริการทุกวันตั้งแต่ 7.00-16.00 น. ระยะทางประมาณ 18 กิโลเมตร หรือ จะเดินทางโดยรถประจำทางจากกรุงเทพฯ ซึ่งจะผ่านทางเข้าอุทยานแห่งชาติก่อนถึงอำเภอเมืองระนอง 18 กิโลเมตร สำหรับการนั่งเรือชมทิวทัศน์ของลำน้ำกระบุรีสามารถติดต่อเช่าเรือได้ที่ท่าเรืออำเภอละอุ่น