อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะทะเลชุมพร  ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อปี 2532 แรกเริ่มใช้ชื่ออุทยานแห่งชาติหาดทรายรี ต่อมาได้รับการประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะชุมพร เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2542 ครอบคลุมพื้นที่ 198,125 ไร่ ตั้งแต่เกาะจระเข้ในเขตอำเภอปะทิวจดเกาะง่ามใหญ่ เกาะง่ามน้อย เกาะเสม็ด เกาะมะพร้าว เกาะมาตรา เกาะทองหลาง เกาะลังกาจิว บริเวณอ่าวทุ่งคาในเขตอำเภอเมือง และหมู่เกาะในเขตอำเภอสวี อำเภอทุ่งตะโก จนถึงอ่าวท้องครกใน เขตอำเภอหลังสวน พื้นที่อุทยานฯ ครอบคลุมทั้งในส่วนของป่าชายเลน ภูเขา ชายหาด ท้องทะเล และหมู่เกาะจึงหลากหลายไปด้วยสถานที่ท่องเที่ยวและกิจกรรมที่น่าสนใจ  

บริเวณที่ทำการอุทยานฯ ตั้งอยู่กลางป่าชายเลน มีอาคารศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเชื่อมด้วยสะพานไม้ทอดยาวและยังเป็นเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติเลียบคลองเข้าไปในป่าชายเลนซึ่งมีหลายเส้นทาง เหมาะสำหรับศึกษาพันธุ์ไม้และสัตว์ป่าในป่าชายเลน มีป้ายบอกว่า ทางอุทยานฯ ม ีเครื่องมือในการนำชมที่ทันสมัยเสมือนมีมัคคุเทศก์ประจำตัว เพียงแต่นำไปสัมผัสที่ป้ายสื่อความหมายตลอดระยะทางประมาณ 30 จุดก็จะได้ฟังคำบรรยายเกี่ยวกับพืชและระบบนิเวศป่าชายเลนในบริเวณนี้ได้ จึงเรียกได้ว่าสถานที่แห่งนี้ เป็น "ป่าพูดได้" แห่งแ รกในประเทศไทย

      อุทยานฯ มีชายหาดทอดยาวกว่าร้อยกิโลเมตร ครอบคลุมชายฝั่งทะเลเกือบครึ่งหนึ่งของความยาวทั้งหมดของจังหวัดชุมพร  มีชายหาดสวยงามน่าเที่ยวตามแนวชายฝั่งหลายแห่ง เช่น อ่าวทุ่งมะขามในและอ่าวทุ่งมะขามนอก ซึ่งยาวกว่า 4 กิโลเมตร หาดอรุโณทัย ที่ทอดยาวประมาณ 6 กิโลเมตร ในเขตอำเภอทุ่งตะโก   นอกจากนี้พื้นที่อุทยานฯ ยังครอบคลุมไปจนจดหาดทรายรีอันเป็นที่ตั้งศาลกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์และจุดชมวิวเขาเจ้าเมือง ซึ่งสามารถมองเห็นทิวทัศน์ของหมู่เกาะกลางท้องทะเลชุมพรได้ชัดเจน

     ส่วนพื้นที่ทางทะเลประกอบด้วยหมู่เกาะกว่า 40 เกาะ โดยเฉพาะบางเกาะมีจุดดำน้ำและหาดทรายเม็ดละเอียด น่าพักผ่อน เช่น เกาะจระเข้ อยู่ทางตอนเหนือสุดของพื้นที่อุทยานฯ ตามชายหาดจะมีก้อนหินกลมมนเป็นจำนวนมาก เกาะง่ามใหญ่ และเกาะง่า มน้อย เป็นเกาะสัมปทานรังนกนางแอ่น บนเกาะมีหมู่บ้านที่ชาวบ้านยังชีพด้วยการหาปลา และเก็บรังนก บริเวณรอบเกาะยังมีแนวปะการังที่สมบูรณ์ จึงเป็นแหล่งดำน้ำลึกที่น่าสนใจอีกแห่ง เกาะทองหลางมีหาดทรายขาวสะอาดสวยงาม เกาะรังกาจิว เป็นเกาะสัมปทานรังนกที่พระบาทสมเด ็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เคยเสด็จทอดพระเนตรการเก็บรังนกนางแอ่น ดังปรากฏตัวอักษรจีนโบราณและรอยจารึกพระปรมาภิไธยย่อ จปร. บนแผ่นหินและในโพรงถ้ำริมชายหาด

        การเช่าเรือ 
        นักท่องเที่ยวสามารถติดต่อที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเพื่อเช่าเรือไปเที่ยวสถานที่ต่าง ๆ อาทิ ชมหิ่งห้อยที่คลองจระเข้ ชมหมู่บ้านประมงอีเล็ด เช่าเรือตกหมึก หรือเช่าเรือเที่ยวเกาะต่าง ๆ อาทิ เกาะจระเข้ เกาะง่ามใหญ่และเกาะง่ามน้อย เกาะรังกะจิว เกาะทองหลางเกาะกะโหลก เกาะทะลุ เกาะมาตรา เกาะกุลา เกาะแกลบ เกาะละวะ เกาะหลักแรด  ซึ่งมีให้เลือกหลายเส้นทาง  โดยมีอัตราค่าเช่าระบุไว้อย่างชัดเจน ตามสถานที่ที่มีระยะทางต่างกัน เรือนั่งไม่เกินลำละ 10 คน มีชูชีพฟรี ค่าเช่าสน็อคเกิ้ลชุดละ 100 บาท 

        ที่พัก อุทยานฯมีบริการบ้านพักและสถานที่กางเต๊นท์บริการ

        การเดินทาง  ที่ทำการอุทยานฯ อยู่ห่างจากอำเภอเมืองชุมพร 21 กิโลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข 4001  สายปากน้ำชุมพร ก่อนถึงปากน้ำชุมพร แยกขวาไปหาดทรายรี จากนั้นเลี้ยวขวาอีกครั้งไปอีกประมาณ 8 กิโลเมตร ป้ายทางเข้าอุทยานฯ อยู่ซ้ายมือ  หากเดินทางโดยรถประจำทาง สามารถเช่ารถจากตัวเมืองชุมพรมาที่ทำการอุทยานฯ ราคาประมาณ 600 บาทการเดินทาง  สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะชุมพร โทร.0 7755 8144-5หรือ www.dnp.go.th 

หมายเหตุ : อุทยานฯ หมู่เกาะทะเลชุมพร ปิดการท่องเที่ยวและพักแรมในเขตอุทยานฯ เป็นประจำทุกปี ตั้งแต่วันที่ 1 ต.ค.-31 ธ.ค.
  ฟังเสียงบรรยาย อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะชุมพร