อาณาจักรกรุงศรีอยุธยาตอนต้น(2)

ตลาดในกรุงศรีอยุธยานั้นเป็นมีท่าเรือสินค้าสำคัญอยู่หน้าป้อมเพชร ซึ่งมีแม่น้ำสามสายชุมนุมกันจนเป็นน่านน้ำใหญ่ เรือสินค้าชาวต่างประเทศและเรือสำเภาพ่อค้าคนจีน พากันจอดเรียงรายอยู่แน่นขนัด

                สินค้าจากเรือที่จอดอยู่ได้ลำเลียงลงเรือพายที่มาขนถ่ายสินค้า ไปยังตลาดใหญ่น้อยในกรุงที่มีกว่า30 แห่ง เช่น ตลาดหน้าวัดมหาธาตุหลังขนานยางหลวง ตลาดท่าเรือจ้างหน้าวัดนางชี ตลาดหลังตึกวิลันดาแถววัดหนู ตลาดวัดท่าลาดหน้าบ้านเจ้าสัว ซึ่งมีตึกแถวยาว 6 หองสองชั้น ตลาดหน้าบ้านโปรตุเกส และตลาดบ้านเจียง ซึ่งเป็นตลาดใหญ่ มีตึกกว้างและมีร้านของพ่อค้าคนจีน มากมาย

                หน้าป้อมเพชรนั้นมีวัดพนัญเชิง (วัดของเมืองอโยธยา) อยู่ตรงข้ามฝั่งแม่น้ำ เป็นวัดที่มีเรื่องราวของนางสร้อยดอกหมาก พระธิดาของพระเจ้ากรุงจีน ผู้กลั้นพระทัยสิ้นพระชนม์ด้วยความน้อยใจที่พระเจ้าสายน้ำผึ้ง

กษัตริย์แห่งอโยธยาไม่เสด็จมารับนางที่ท่าน้ำ จนเป็นตำนานเล่าขานประจำเมืองอโยธยา เมืองท่าสำคัญของอาณาจักรละโว้ หรือลพบุรี

                รอบกรุงศรีอยุธยานั้นมีแม่น้ำไหลผ่าน 3 สาย คือ แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำป่าสัก และแม่น้ำลพบุรี ต่อมาได้มีการขุดคูเมืองด้านเหนือเชื่อมแม่น้ำป่าสักกับแม่น้ำลพบุรี ทำให้เกิดคูน้ำล้อมอบเป็นส่วนที่ใช้เป็นคูเมืองป้องกันพระนคร เรียกว่า คูขื่อหน้า พื้นที่กรุงศรีอยุธยาจึงเป็นเกาะขนาดใหญ่ที่มีเส้นทางน้ำและประตูน้ำเข้า ออกอยู่โดยรอบ

                เมื่อพระเจ้าอู่ทองสร้างพระนครใหม่ตรงบริเวณเกาะหน้าเมืองอโยธยาเดิม บริเวณเมืองอโยธยา ซึ่งเป็นศูนย์กลางการค้าหรือเมืองท่าขายของอาณาละโว้เดิมนั้น ก็ยังคงสภาพตลาดสินค้าที่มีเรือสินค้าต่างชาติและเรือสินค้าจากหัวเมืองพากันจอดเรียงรายเป็นแถวไป ตลาดแนวแม่น้ำ ตลาดและบ้านเรือนบนตัวเกาะนั้นมีมากขึ้น จนเป็นเหตุให้พ่อค้าชาวเมืองจากแคว้นสุพรรณภูมิและผู้คนจากเมืองละโว้ รวมทั้งเมืองอโยธยา ที่อยู่ฝั่งตรงข้ามได้พากันอพยพมาตั้งถิ่นฐานใหม่ในกรุงศรีอยุธยา

                ส่วนบรรดาเมืองที่เคยเป็นเมืองสำคัญ ในระบบรัฐอิสระต่าง ๆ นั้น ได้ถูกปรับลดฐานะลงมาเป็นเพียงหัวเมืองของอาณาจักรแห่งใหม่ เมืองสำคัญของอาณาจักรแห่งนี้ได้แก่ เมืองสุโขทัย เมืองละโว้ (ลพบุรี) เมืองสุพรรณบุรี เมืองราชบุรี เมืองเพชรบุรี เมืองตะนาวศรี เมืองทวาย เมืองละคร เมืองนครศรีธรรมราช เมืองสงขลา

เมืองมะละกา เมืองจันทบูน (จันทบุรี) เป็นต้น

                ครั้นเมื่อมีการสถาปานากรุงศรีอยุธยาเป็นเมืองหลวง และเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจของอาณาจักรขึ้น ในไม่ช้าพระนครแห่งนี้ก็มีฐานะเป็นเมืองท่าสำคัญในภูมิภาคนี้แทนเมืองอโยธยาเดิม การติดต่อกับพ่อค้าต่างประเทศที่พากันเดินทางเข้ามายังเมืองอโยธยาเดิมนั้น จึงย้ายเปลี่ยน มาใช้ศูนย์กลางแห่งใหม่อย่างกว้างขวาง เรือสินค้าจากต่างชาตินั้นนำเรือสินค้าเดินทางเข้ามาตามเส้นทางจากปากน้ำอ่าวไทย เข้ามาตามแม่น้ำเจ้าพระยาเดิม (คลองบางหลวง และคลองบางกอกน้อย) และติดต่อค้าขายกับอาณาจักรแห่งนี้ บริเวณริมแม่น้ำรอบกรุง จึงมีเรือสินค้าจากหัวเมืองล่องลงมาจากแม่น้ำน้อย แม่น้ำเจ้าพระยา ที่ไหลมาจากทางตอนเหนือและแม่น้ำน่าน ที่มาจากทางตะวันออกเฉียงเหนือด้วย

                แม่น้ำบริเวณหน้าป้อมเพชร ใกล้ตลาดน้ำวน บางกะจะนั้น ใช้เป็นสถานที่ท่าจอดเรือสำหรับใช้ซื้อขายแลกเปลี่ยนสินค้า จนกลายเป็นตลาดใหญ่ ทำให้กรุงศรีอยุธยาของอาณาจักรสยาม มีความเจริญรุ่งเรืองได้ในเวลาต่อมา

                แต่อาณาจักรสยามแห่งนี้ ก็ยังนิยมเรียกชื่อ อโยธยา ตามเดิม โดยชาวต่างชาติ คือ ชาวโปรตุเกส ผู้เดินทางไปมาค้าขายและบอกเล่าถึงบ้านเมืองนี้ต่อไปอีกหลายเมือง ด้วยเหตุนี้ อโยธยา หรืออยุธยา จึงทำให้ชาวต่างประเทศเข้าใจและรู้จักเมืองเหมือนเป็นเมืองแห่งเดียวกัน ชื่อเสียงเมือง อโยธยา จึงรู้จักทั่วไป ส่วนชื่อที่เรียกกันแตกต่างไปนั้นขึ้นอยู่กับชนต่างชาติที่ใช้ภาษาของตนเรียก เช่น

                ชาวจีนนั้นเรียกอยุธยาว่า เสียนโหล หรือ เซียนโลว หรือ เซียนหลัว (เสียมล้อ) เนื่องจากอาณาจักรสยามแห่งนี้มีผู้คนที่น่าเชื่อว่า จะเป็นพื้นชาวสุวรรณภูมิหรือเมืองสุพรรณบุรี (คือ เสียน Sian หรือ เสียม) และชาวละโว้ เมืองลพบุรี (คือ โลว Lo –ละโว้)

                ชาวอาหรับ และเปอร์เวีย นั้นเรียก อยุธยาว่า ซาห์รินาว Sarnau หรือ Shar – I – naw แปลว่าเมืองเรือ(เรือแพ) เนื่องจากเป็นเมืองที่มีคนอาศัยอยู่ในเรือเป็นจำนวนมาก

                ชาวญี่ปุ่น เรียกอยุธยาว่า ซามโร Shamro ด้านชาวปอร์ตุเกส เรียก อยุธยาว่า ยุธยา Juthya หรือ โอธียาOdia และชาวพม่าเรียกอยุธยาว่า โยเดีย

                สรุปแล้วชาวต่างเหล่านี้ ต่างพากันเดินเรือเข้ามาติดต่อค้าขายกับกรุงศรีอยุธยา และได้นำสินค้าจากอาณาจักรสยามไปค้าขายยังประเทศต่าง ๆ มาก่อนมีการสร้างกรุงศรีอยุธยาขึ้น