ความสัมพันธ์กับชุมชนของชาวสยาม  (พุทธศตวรรษที ๑๑-๑๓)

ต้นพุธสตวรรษที่  ๑๑  ชุมชนโบราณที่ตั้งบ้านเรือนอยู่ทางตอนใต้ของสยาม  ได้มีความสัมพันธ์กับพวกนับถือศาสนาฮินดูจากอินเดีย

จากหลักฐานที่พบเทวรูปพระนารายณ์  สวมหมวกแขก  เทวรูปวิษณุสวมหมวกทรงกระบอกเทวรูปพระคเนศ  และ  ศิวลึงค์  ในหลายท้องที่  เช่น  ที่พังแฟม  วัดะพโคะ  ที่บ้านจะทิ้งพระ  อำเภอทิงพระ  จังหวัดสงขลา  ที่วัดเขียนบางแก้ว  อำเภอเขาชัยสน  จังหวัดพัทลุง  ที่อำเภอเวียงสระ  จังหวัดสุราษฎร์ธานี  (รุ่นเนละ)  ที่เขาคา  หมู่๑๑  ตำบลเสาเภา  อำเภอสิชล  นั้นมีเทวาลัยฮินดูเก่าแก่และคาดว่าจะเป็นชุมชนแรกที่ค้าขายกับชาวอินเดีย  ที่อำเภอขนอม  และอำเภอท่าศาลา  จังหวัดนครศรีธรรมราช  เป็นต้น

พุทธศตวรรษที่ ๑๒  หลวงจีนเหี้ยนจัง  ซึ่งเดินทางจากประเทศจีน  ไปสืบพระพุทธศาสนาที่ประเทศอินเดียได้บันทึกถึงอาณาจักรตามเส้นทางไว้ว่า

“ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ  จากนี้ไปตามฝั่งทะเลผ่านภูเขาและหุบเขาไปแล้วมี

แคว้น  ชิดหลีซาต๋าล้อ  (เชื่อกันว่าคือ  อาณาจักรศรีเกษตร  ตั้งอยู่ลุ่มแม่น้ำอิรวดี  ประเทศพม่า)  ถัดไปทางตะวันออกเฉียง ใต้ตอนปากอ่าวเรียกแคว้น  มอลังเกีย  (น่าจะเป็นเมืองลังกาสุกะ  หรืออาจจะเป็นปัตตานี) 

ต่อจากนี้ไปทางทิศตะวันออก  เรียกว่าแคว้น  โต-โล-โป-ตี้  (คืออาณาทวาราวดี  มีเมืองสำคัญอยู่ที่นครชัยศรีนครปฐมและเมืองละโว้  ลพบุรี)  ต่อไปทางทิศตะวันออก  คือแคว้น  อี๋เซียน้าโป้ล้อ  (เชื่อกันว่าคือแคว้น  อีศานปุระ  ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งอาราจักรฟูนัน)  ต่อนั้นไปทางทิศตะวันออก  คือแคว้นม่อออเจียมปอ  ซึ่งชาวจีน  เรียกว่า  หลินยี่  คืออาณาจักร  จามปาในเวีนดนามใต้”

ใน  พ.ศ.  ๑๒๑๔ – ๑๒๓๘  นั้น  หลวงจีนอี้จิง  ได้บันทึกการเดินทางกลับของขบวนคาราวานพ่อค้าจีน  ซึ่งไปสืบหาพระธรรมวินัยในอินเดียโดยผ่านเข้ามายังดินแดนอาณาจักรศรีวิชัย  ได้ระบุชื่อเมืองตามเส้นทางที่ผ่านมา  ได้เดินทางผ่าน  ซิลิโฟซิ  (นครชัยศรี  นครปฐม)  โมโลยู  (ยะริง  ปัตตานี) และ  เจียซะ  (เคดาห์)  โดยที่พักอยู่ที่เมืองซีหลี  หุดหลี  หุกหลี  หรือหลีโพชีชั่วระยะเวลาหนึ่ง  เพื่อเตรียมตัวรอเวลามรสุมเปลี่ยนทิศทาง  แล้วลงเรือข้ามอ่าวเบงกอลไปอินเดีย

พุทธศตวรรษที่ ๑๒  นั้นมีการขยายตัวของชุมชนภาคกลางจากลุ่มแม่น้ำท่าจีน  ไปยังแถบแม่น้ำแม่กลองและแม่น้ำเพชรบุรี  และทางเหนือนั้นเข้าไปในแถบลุ่มแม่น้ำน้อย  จังหวัดชัยนาท  และลุ่มน้ำเจ้าพระยา  จังหวัดนครสวรรค์

ชุมชนที่ตั้งบ้านเมืองนั้นได้ทำการพัฒนาเมืองนครชัยศรี  และเมืองคูบัว  (ในเขตจังหวัดราชบุรี)  โดยมีการสร้างเจดีย์ และพระพุทธรูปขนาดใหญ่จำนวนมาก  ด้วยฝีมือระดับสูง 

                ก่อนพุทธศตวรรษ  ๑๕  นั้นชุมชนสยามโบราณที่ตั้งถิ่นฐานในแหลมทองนั้นใช้อักษร  ปัลลวะ  ภาษาบาลี  สันสกฤต  ภาษามอญโบราณหรือขอมโบราณเป็นส่วนใหญ่  เนื่องจากสมัยนั้น  อักษรที่เป็นตัวหนังสือไทยยังไม่มีใช้  ดังนั้นเอกสารเก่า  คัมภีร์  ใบลานศักดิ์สิทธิ์และสมุดข่อยโบราณ  จึงมักจารึเป็นตัวอักษรขอม  อักษรธรรมล้านนา  หรืออักษรธรรมอีสาน

                ต่อมาพ่อขุนรามคำแหงจึงคิดประดิษฐ์ลายสือไทยขึ้นจากอักษรขอมและมอญ  ดังปรากฏในศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่ ๑  ของพ่อขุนรามคำแหง  ได้มารึกระบุไว้ว่า

                “...เมื่อก่อน  ลายสือไทนี้  บ่มี  ปี  ๑๒๐๕  ศก  ปีมะแม  พ่อขุรามคำแหงหาใคร่ 

                ใจในใจแลใส่ลายสือไทยนี้  ลายสือไทยนี้จึ่งมี...”  แปลเป็นภาษาไทยปัจจุบันได้ว่า  “แต่ก่อนยังไม่มีอักษรไทย  พ่อขุนรามคำแหงทรงสนใจคิดค้นสร้างอักษรไทยขึ้น  เมื่อ พ.ศ.  ๑๘๒๖”

                ตั้งแต่นั้นมา  ลายสือไทยหรือภาษาไทย  จึงเป็นมรดกทางภาษาที่สำคัญของชนชาติสยามและบุคคลสำคัญของชนชาตินี้สามารถรวบรวมพลเมืองศิลปะ และวัฒนธรรม  ตั้งบ้านเมืองและสร้างอาณาจักรขึ้นในบริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา  ทำนุบำรุงศาสนา  และสืบสานวัฒนธรรมไทย  รักษาความเป็นชนชาติเอกราชทุกวันนี้