เมืองท่าโบราณในดินแดนสุวรรณภูมิ

ในสมัยโบราณนั้นชาวอินเดียตอนใต้  จากแคว้นกลิงคราษฎร์  เมืองมัทราช  ได้พากันเดินทางเข้ามาทำการค้าขายทางทะเลทางเส้นทางนี้  เมื่อประมาณ  ๑,๔๐๐ – ๑,๕๐๐  ปีมาแล้ว  โดยขึ้นบกที่เมืองตักโกลา  ข้ามเข้าด้านหลังเมืองแล้วล่องมาตามลำน้ำตะกั่วป่า  แม่น้ำคีรีรัฐ  แล้วตั้งเมืองที่เมืองที่เมืองไชยยา  ต่อมาก็ย้อนลงมาข้าแม่น้ำหลวง  (แม่น้ำตาปตีหรือตาปี)  พวกหนึ่งและอีกพวกหนึ่งแยกลงไปทางใต้ตั้งเมืองที่หาดทรายแก้วชื่อเมืองตามพรลิงค์

เมืองตักโกลา  หรือ  กราตักโกลา  ที่ปรากฏในศิลาจารึกกาลาสัน  พ.ศ. ๑๓๒๒  นั้น คือ  เมืองท่าสำคัญที่เป็นทำเลไปมาหาสู่ยังเมืองต่าง ๆ  ทางตอนใต้ของสยามประเทศข้อสรุปใหม่ก็คือ  เมืองตักโกลานี้น่าจะเป็นเมืองตรัง  มากกว่าเมืองตะกั่วป่า  นักประวัติศาสตร์ได้เข้าใจกันมาแต่เดิม

เนื่องจากปรากฏว่า  มีชื่อ  เมืองตะโกลา  (แปลว่ากระวาน)  อยู่ทางฝั่งตะวันตกของประเทศไทย  จึงข้อสันนิษฐานของเยรินีว่า  ว่า  ตะโกลานั้นเป็นเมืองตะกั่วป่า และเบอร์เทลลอตได้สันนิษฐานว่า  ตะโกลานั้นเป็นเมืองตรัง  เป็นข้อขัดแย้งกันอยู่

                สำหรับทำเลเมืองท่าโบราณชื่อ  ตะโกลา นั้น  เป็นเส้นทางที่มีความสำคัญต่อการเดินทางของวิทยาการต่าง ๆ  ที่มาจากอินเดีย  ดังนั้นสืบค้นได้ว่า

ในคัมภีร์มิลินทะปัญหา  (คัมภีร์นั้นขียนขึ้นจากที่พระเจ้ามิลินท์สวรรคตเกือบ ๑๐๐ ปี  และก่อนที่  ปโตเลมี  ทำการเขียนเส้นทางภูมิศาสตร์ ๒๐๐ปี)  พระปิฎกจุฬาเถระ  ได้รจนาไว้ เมื่อ พ.ศ. ๕๐๐  มีความว่าพระมหานาคเสนเถระที่ได้ยกขึ้นอุปมาถวายพรเจ้ามิลินท์ (พระเจ้าเมนันเอดร์)  กษัตริย์ผู้ปกครองแคว้นคันธาระหว่าง  พ.ศ. ๓๙๒ – ๔๑๓  และได้กล่าวถึงการแล่นเรือมหาสมุทรไปยังเมืองต่าง ๆ  ซึ่งมีชื่อ  ตักโกละอยู่ด้วย

การเดินทางของสมัยโบราณนี้  เชื่อว่าเมื่อแชประมาณ ๑๔๐๐ – ๑๕๐๐ ปีชาวอินเดียตอนใต้จากแคว้นกลิงคราษฎร์  เมืองมัทราชนี้  พากันเดินทางเข้ามาค้าขายกันทางทะเลและขึ้นบกที่เมืองตักดกลา  (เมืองตรัง หรือเมืองตะกั่วป่า)  ข้ามเขาหลังเมืองและล่องมาตามน้ำตะกั่วป่า    แม่น้ำคีรีรัฐ  แล้วตั้งเมืองที่เองไชยา  ต่อมาก็ย้อนข้ามลงมาข้าแม่น้ำหลวง (แม่น้ำตาปตีหรือคาปี)  พวกหนึ่งและอีกพวกหนึ่งแยกลงไปทางใต้ตั้งเมืองที่หาดทรายแก้วชื่อเมืองตามพรลิงค์ (เมืองนครศรีธรรมราช)

ในศิลาจารึกกาลาสัน  พ.ศ. ๑๓๒๒  ที่มีความปรากฏว่า  “อาณาจักรศรีวิชัยมีประเทศราชตั้งอยู่บนฝั่งทั้งสองของแหลมมลายูหลายประเทศ คือ  ปาหัง  ตรังกานู  กบลันตัน  ตามพรลิงค์  ครหิ  ลังกาสุกะ  เกตะ  กราตักโกลา  ปับผาสะ” นั้น

ตักโกละ หรือตักโกลา  นั้นมีข้อศึกษากับทางประวัติศาสตร์ว่า  ไม่ใช่เมืองตะกั่วป่า  จังหวัดพังงา  แต่เป็น  เมืองตรังนั้น  มีข้อมูลและตุผลมาจากการสำรวจทางประวัติศาสตร์โบราณคดีว่า

๑.       เส้นทางข้ามแหลมจากตะกั่วป่า  (อำเภอตะกั่วป่า)  มายังอ่าวบ้านดอน  เป็นเส้นทางทุรกันดารไม่

เหมาะสมกับการเดินทางค้าขายในสมัยโบราณ  ที่ต้องลำเลียงสินค้าจำนวนมาก  เส้นทางนี้ต้องเดินเท้าขึ้นเขาสกด้วย  ไม่น่าเชื่ออเล็กซานเดอร์  พ้อค้าชาวกรีกจะเดินเรือมาขึ้นที่ตะกัวป่าแล้วขนสินค้าข้ามแหลมมาอ่าวบ้านดอนได้ และไม่พบวัตถุโบราณวัตถุที่ร่วมสมัยกับพระเจ้ามิลินท์ (พ.ศ. ๓๙๒ -๔๑๓)  หรือพ่อค้าอเล็กซานเดอร์  พ่อค้าชาวกรีก  (พ.ศ. ๖๘๓ ๗๐๘) ที่ปโตเลมีเขียนบันทึกไว้)

๒.     มีเส้นทางทั้งทางน้ำและทางบกอีกหลายทางที่สามารถขนถ่ายสินค้าจากตะวันตกไปตะวันออกได้

สะดวกกว่า และพบว่า  เมืองตกโกลานี้เป็นศูนย์กลางการค้า  อยู่ที่  จังหวัดตรัง  บริเวณบ้านหูหนาน  หรือกรุงธานี  และแม่น้ำตรังก็คือ  แม่น้ำไครโสนาส ในภูมิศาสตร์ของเปโตเลมี

การมองทำเลเมืองท่าสำคัญของเมืองตักโกลา  ว่าอยู่ที่เมืองตรังเป็นเมืองท่าที่มีอายุกว่า  ๒,๐๐๐ ปีนี้  จึง

สำคัญและเป็นข้อมูลที่ชี้ให้เห็นว่า  ทำเลนี้สอดคล้องกับเส้นทางโบราณ  ทำเลดังกล่าวนี้มีอายุเก่ากว่าอาณาจักรสุโขทัยและเป็นเรื่องที่เปลี่ยนข้อสันนิษฐานเดิมที่เชื่อกันว่า  ตักโกลาคือ  เมืองตะกั่วป่า

สำหรับเมืองตรังในสมัยโบราณนั้นสามารถแบ่งความเจริญเติบโตของชุมชนเป็น  ๓  ยุค  กล่าวคือ

·        ยุคแรก  ตัวเมืองตั้งอยู่เหนือเขาปินะอยู่ระยะหนึ่ง  ริมฝั่งแม่น้ำตะวันออกมีปากคลองกะปาง  ฝั่งตรงข้ามคลองกะปางเป็นบ้านหูหนาน  ชาวบ้านเรียกกรุงธานี  ปัจจุบันเป็สาวนยางพารา  บ้านหูหนานหรือกรุงธานี  นี้เป็นที่ตั้งเมืองตักโกลา  (ตะโกลา)  ในถ้าเขาปินะพบพระพิมพ์ดินดิบศิลปะสกุลคุปตะมีอายุราว  พุทธศตวรรษ ที่ ๑๒-๑๓  จำนวนมาก

·        ยุคสอง  ตัวเมืองย้ายมาตั้งใกล้คูเมืองลำภูรา  เรียกว่า  เมืองตรังปุระหรือ  เมืองลำภูรา  มีเขาลำภุรา  ในถ้ามรชีภาพเขียนสี  พบเครื่องมือหินใหม่กับหม้อดินเผาสีดำชาวบ้านเรียกว่า  ถ้ำตรา  ถัดตัวเมืองนี้ลงมามีหมู่บ้านอู่ตะเภา หรือ  ทุ่งทัพเรือ  เป็นที่ต่อเรือรบของเมืองตรังคปุระ  เมืองนี้มีอายุประมาณสมัยสุโขทัย

·        ยุคสาม  ตัวเมืองย้ายมาตั้งอยู่ข้างใต้หมู่บ้านอู่ตะเภา  บริเวณบ้านาแขก  เรียกว่าตรังนาแขก  มีอายุสมัยกรุงศรีอยุธยา

สมเด็จเจ้าฟ้า  กรมพระยานริศรานุวัติวงศ์  ได้บันทึกการเดินทางเมื่อ  พ.ศ. ๒๔๔๔  ไว้ว่า “ถึงบ้านท่าจีน 

พวกจีนฮกเกี้ยนอยู่ค้าขาย  เรือเสาใบอย่างจีนใหญ่ ๆ  จอดอยู่  ๘ ลำ  และมีอู่ต่อเรือชนิดนั้นที่นั่นอีก  ๒ แห่ง  กำลังต่อเรืออยู่ทั้ง ๒ อู่  ..”

สำหรับเส้นทางโบราณเป็นขอพิสูจน์ว่า  เมืองโกตักลานั้นคือ  เมืองตรัง  แน่นอนนั้นคือ  เส้นทางเดินเรือจากปากแม่น้ำตรังในสมัยโบราณ  (ราวต้นพุทธศักราช)  นั้น  มีเส้นทางเดินผ่านตลอดไปถึงแม่น้ำตาปีที่อ่าวบ้านดอนใต้  โดยมีคลองโอ๊กกับคอลงมีนเป็นลำน้ำเชื่อมโยงถึงกันได้  เป็นการแล่นเรือผ่านไปตามไครเสเซอโสเนสส  (เกาะทองหรือสุวรรณทวีป)  จนไปถึงอ่าวบ้านดอน  หลังจากนั้นสามารถแล่นเรือไปยังเวียดนามและจีนโดยไม่ต้องผ่านทางช่องแคบมะละกา  ซึ่งเป็นทางอ้อมและมีโจรสลัดชุกชุม  เมื่อมีการคมนาคมขนถ่ายสินค้าต่อเนื่องมาทุกสมัย  จึงทำให้เกิดชุมชนที่เจริญรุ่งเรืองขึ้น  เมืองต่างจึงเกิดขึ้นตามเกาะทองรวมทั้งเมืองตักโกลา  (ตะโกลา) ด้วย

นอกจากเส้นทางเดินเรือดังกล่าวแล้วยังมีเส้นทางบกในสมัยโบราณข้ามจากแถบตะวันตกไปจากฝั่งตะวันออกด้วย  โดยอาศัยช้างและม้าบรรทุกสินค้ามาตามเส้นทางเดินจากตรังผ่านช่องแคบพับผ้าทางหนึ่ง  ที่วัดคูหาสวรรค์  จังหวัดพัทลุงนั้นได้พบพระพิมพ์ดินดิบศิลปะคุปตะสมัยเดียวกันกับที่พบถ้ำแถบจังหวัดตรังด้วย  อีกเส้นทางหนึ่งเดินทางจากบ้านหูหนานคือเมืองตรังกรุงธานี  ผ่านกะปางไปออกทุ่งสง  ไปปากแพรก  ออกร่อน

พิสูจน์  เข้าธงชัยไปศาลามีชัย  สู่เมืองตามพรลิงค์  (เมืองนครศรีธรรมราช)  พบหลักฐานทางโบราณคดีที่ตำบลเขาพระ  อำเภอร่อนพิบูลย์  คือศิลาจารึกอักศรปัลลวะ  มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๑ – ๑๒  ที่เขาช่องคอย  เป็นหลักฐานว่า  บริเวณนั้นเป็นชุมชนโบราณมากกว่า  ๑,๓๐๐  ปีแล้ว

ในบันทึกของหลวงจีนอี้จึงเดินทางไปศึกษาคัมภีร์ทางศาสนาพุทธที่อินเดียนั้นได้เดินทางออกจากกวางตุงเมื่อปี  พ.ศ. ๑๒๑๔  ด้วยเรือสำเภาของพ่อค้าชาวเปอร์เซีย  เดินทาง  ๒๐  วันถึงเมืองไชยา  เรียนภาษาสันสกฤตที่ไชยา  ๖  เดือน  แล้วเดินทางผ่านช่องแคบมะละกา  เมื่อศึกษาอยู่ที่อินเดียนานถึง  ๑๔ ปี  ก็เดินทางกลับมาทางลัดผ่านทางทับเที่ยง  (ที่ตั้งอำเภอเมืองตรังในปัจจุบันนี้)  เส้นทางกลับนี้เข้าใจว่า  หลวงจีนอี้จิงเดินทางเรือมาขึ้นบกที่บ้านท่าจีน    แล้วเดินทางบกต่อมาเส้นทางช่องเขาพับผ้า  เข้าสู่เมืองพัทลุงและสทังพระ  แล้วมุ่งตรงไปเมืองไชยา

สรุปแล้วบ้านหูหนาน  (กรุงธานี)  และบ้านท่าจีน  ของเมืองตรังจึงเป็นท่าเรือสำคัญ  เป็นทำเลเมืองท่าโบราณที่มีอายุกว่า  ๒,๐๐๐  ปีของเมืองตักโกลาหรือตะโกลา  ไม่น่าจะเป็นเมืองตะกั่วป่า  จังหวัดพังงาอย่างที่เข้าใจกันแต่เดิม

เมืองสำคัญอีกแห่งหนึ่งใกล้กับเมืองพัทลุงนั้น  คือ  เมืองปะเหลียน  (เมืองปะลันตา  เป็นเมืองเก่าแก่อัชีเมืองหนึ่งตั้งมาพร้อมกับเมืองตะโกลา  (เมืองตรัง)  มีอายุไม่ต่ำกว่า  ๑,๘๐๐  ปี  มีชื่อปรากฏในบันทึกประวัติศาสตร์ปโตเลมีว่า  ปะลันตา  เมืองนี้มีแม่น้ำปะเหลียน  เป็นแม่น้ำเคียงคู่ไปกับแม่น้ำตรัง  ที่ใช้เป็นเส้นทางสำหรับขึ้นบกต่อไปไปเมืองพิทลุงได้  ในสมัยรัตนโกสินทร์  หลวงปะเหลียนโต๊ะกา  ถูกเจ้าเมืองพิทลงใช้ให้ไปซื้ออาวุธปืนกระสุนดินดำ  ปืนลินลาปากนก  เป็นต้น  จากพระยาราชกปิตัน  (พรานซิส  ไลท์)  ที่เกาะปีนัง  เมือพ.ศ.  ๒๓๓๐  เพื่อมาใช้ต่อสู้กับพม่า

เมืองปะเหลียนนั้นครั้งแรกอยู่ใกล้เมืองพัทลุง  (คือ หมู่ที่ ๓  ต.ปะเหลียน )  ต่อมาพ.ศ.  ๒๔๓๔  ได้ย้ายมาตั้งที่ตำบลท่าพญา  เป็นอำเภอพญาขึ้นกับเมืองตรัง  และเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอปะเหลียน  ใน พ.ศ.  ๒๔๔๐  ในสมัยรัชกาลที่ ๕  อำเภอปะเหลียนได้ยุบเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดตรัง  พระยาปริยันต์เกษตรานุรักษ์  (ทองขาว  ณ พัทลุง)  นั้นเป็นเจ้าเมืองปะเหลียนคนสุดท้าย  ก่อนที่พยารัษฎานุประดิษฐ์  เจ้าเมืองตรังเข้ามาปกครอง  พ.ศ.  ๒๔๕๐  อำเภอปะเหลียนได้ย้ายมาตั้งอยู่ที่บ้านหยงสตาร์ประมาณ  ๑๐ ปี  จึงย้ายมาตั้งอยู่ที่ตลาดท่าข้าม  วันที่  ๒๔  เมษายน  พ.ศ.  ๒๔๖๐  จึงเปลี่ยนชื่อเป็น  อำเภอหยงสตาร์  ในวันที่  ๒๑  เมษายน  พ.ศ.  ๒๔๘๑  จึงเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอปะเหลียน  ตามเดิม  เมืองปะเหลียน  นี้  ไม่มีทำเลแน่นอนเลยสักสมัย  จึงมีการเปลี่ยนแปลงทั้งชื่อที่ตั้งยู่เสมอ  ทั้ง ๆ  ที่เป็นเมืองโบราณเหมือนกัน

สรุปแล้วพื้นที่เมืองตรังมีความเหมาะสมที่จะเชื่อว่าเป็น  ตะโกลา  ในสมัยโบราณและเป็นจุดที่ชาวอินเดียเดินทางไปยังเมือตามพรลิงค์ (เมืองนครศรีธรรมราช)  เมืองครหิและเมืองไชยา  (ยอรช เซเดส์  ว่าเป็นที่เดียวกัน)  ซึ่งต่อเป็นชุมชนที่ชาวอินเดียนำวิทยาการที่เป็นอารยธรรมอินเดียโบราณเข้ามาสู่ดินแดนสุวรรณภูมิครั้งแรก  รวมทั้งเกิดศาสนาพราหมณ์ขึ้นที่ชุมชนเขาคา  ด้วย

ดินแดนสุวรรณภูมินั้น  ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๙  เป็นต้นมา  บริเวณตอนกลางนั้น  บ้านเมือง

ตั้งอยู่แถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำท่าจีนนั้นมีความเจริญรุ่งเรืองมาก   มีการตั้งชุมชนสำคัญ ๆ  อยู่สองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา

ชุมชนหรือบ้านเมืองด้านตะวันตกของแม่น้ำท่าจีนที่สำคัญนั้น  คือ  เมืองอู่ทอง  ปรากฏว่าพบหลักฐานร่องรอยของเรือสินค้าชาวต่างชาติเดินทางไปมาและจอดหน้าเมืองได้

หลักฐานที่คัญทางโบราณคดีชิ้นหนึ่งพบที่กลางป่าตำบลพลตึก  อำเภอท่ามะกา  จังหวัดกาญจนบุรี  แถบต้นแม่น้ำแม่กลอง  คือตะเกียงโรมสำริด  สมัยพุทธสตวรรษที่ ๖  ซึ่งสร้างแบบเดียวกันกับตะเกียงที่หล่อขึ้นจากเมือวอะเล็กซานเดรีย  ประเทศอียิปต์  ถือว่าเป็นหลักฐานที่แสดงถึง  การติดต่อระหว่างโบราณสถานที่พงตึก  กับเรือสินค้ากับชาวต่างประเทศในสมัยโบราณในแผนที่โบราณบางฉบับมีชื่อ  พงตึก  ปรากฏในแผนที่นั่นด้วย  สันนิษฐานคำว่า  “พงตึก”  นั้น  น่าจะเป็นสำเนียงถ้อยคำที่มาจากภาษาเขมร  “ปวงตึ๊ก”  ซึ่งแปลว่า  “ท่าเรือ”

ดังนั้นชาวอินเดียเดินทางมาค้าขายในดินแดนตะวันออกหรือดินแดนสุวรรณภูมิมากขึ้น  จึงทำให้มีเส้นทางทะเลติดต่อกันเป็นประจำ  ดังนั้นเมื่อสุวรรณภูมิมากขึ้น  จึงทำให้มีเส้นทางบกและเส้นทะเลติดต่อกันเป็นประจำ  ดังนั้นเมือวรรณกรรมต่าง ๆ ของอินเดียได้ถูกนำมาเผยแพร่  จึงมีการประพันธ์เรื่องราวที่กล่าวถึงดินแดนสุวรรณภูมิไว้ด้วย  เช่น  พระมหาชนก  และเจ้าชายสุวรรณสาม  นั้นได้มีความปรารถนาที่เดินทางไปยังสุวรรณภูมิ  ซึ่งเป็นชื่อของอาณาจักรที่อยู่ในดินแดนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้คืออาณาจักรสยาม)  และมีชื่อปรากฏในเอกสารและแผนที่โบราณ  ซึ่งมีชื่อสถานสำคัญและมีเมืองอีกหลายเมืองที่กล่าวถึงนั้นด้วย 

                ในบันทึกของปโตเลมี  ชาวกรีก  ได้เขียนบันทึกไว้เมื่อราว  พ.ศ.  ๗๐๐  นั้นมีชื่อเมือง   คือ  ตะโกลา  ปรากฏอยู่  (สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นท่าเรือโบราณในเมืองตรัง  ซึ่งเดิมเข้าใจว่าชื่อนี้เหมือนคำว่า  ตะกั่วป่า  จึงเข้าใจว่าเป็นอำเภอตะกั่วป่า   บ้างว่าอยู่ที่ควนลูกปัด  อ.ควนลูกปัด  จ.กระบี่  สมัยนั้นท่าเรือนั้นเป็นตลาดกระวาน  (คล้องกับคำว่า  ตะโกลา)  เกาะการบูร  (กรรปูรทวีป)  เกาะมะพร้าว (นาริเกทวีป)  บอกลักษณะของสินค้าไปในตัว

การเดินทางติดต่อไปมาค้าขายกับดินแดนสุวรรณภูมิดังกล่าวนั้น  ทำให้พ่อค้าอินเดียโบราณบางคนได้ตั้งถิ่นฐาน  (ประจำเมืองท่า)  และมีครอบครัวกับหญิงพื้นเมือง  ต่อมาได้สร้างตนขึ้นเป็นหัวหน้าชุมชนและมีอำนาจเหนือชาวพื้นเมือง  สร้างระบบการครองเมืองตามแบบผู้ครองอย่างอินเดีย

                เส้นทางเดินของพ่อค้าชาวอินเดียภาคใต้นั้น  น่าจะลงเรือสำเภาสินค้าเดินทางมาทางทะเลข้ามอ่าวเ

บงกอล  เข้ามาทางหมู่เกาะอันดามัน  เกาะนิโคบาร์  และแหลมอฉินด้านเหนือของเกาะสุมาตรา  มายังดินแดนทางฝั่งทะเลอินเดีย

พ่อค้าอินเดียบางพวกเดินทางมาขึ้นบกที่ตะโกลา  (ท่าเรือเมืองตรัง)  แล้วเดินทางต่อมายังเมืองไชยา   (ครหิ)  และอ่าวบ้านดอน  (พันพันหรือพุนพิน)  แล้วเดินทางบกต่อไปยังตามพรลิงค์ (นครศรีธรรมราช)  และบางพวกก็เดินทางขึ้นบกที่เมืองไทรบุรี  แล้วเดินตามเส้นทางบกต่อมายังเมืองสงขลา

เส้นทางของพ่อค้าชาวอินเดียภาคกลางนั้น  น่าจะแล่นเรือสำเภาสินค้าเลียบชายฝั่งมาขึ้นบกที่เมืองทวาย  แล้วเดินบกมาทางด้านตะวันออก  ผ่านเข้ามาทางด่านพระเจดีย์สามองค์  ค่านมะขามเตี้ยหรือด่านทับตะโก  ลงเรือและเดินบกมาตามแม่น้ำแม่กลองเข้ามาทางลุ่มแม่น้ำแม่กลองเข้ามาทางลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา  ติดต่อขึ้นไปทางอนาจักรทางเหนือได้  หรือลงเรือสินค้าขนาดใหญ่เดินทางข้ามอ่าวไทยต่อไปยังดินแดนของอนาจักรฟูนัน  (เขมร)  และอาณาจักรจามปา  (ญวน)  ก็ได้

พ่อค้าอินเดียบางกลุ่มเดินทางโดยลงเรือที่เมืองละริดแล้วนั่งเกวียนหรือเดินช้างมาทางบกมาทางเมืองพริบพรี  (เพชรบูรี)  บางกลุ่มเดินทางเข้าทางด่านสิงขรมาทางจังหวัดประจวบคิรีขันธ์

ส่วนเส้นทางของพ่อค้าชาวอินเดียทางภาคเหนือนั้นน่าจะเดินทางผ่านมาทางดินแดนพม่า  เข้ามาทางชายแดนแม่ฮ่องสอน  เข้ามาเมืองเชียงใหม่หรือเข้ามาทางเมืองมะละแหม่ง  ผ่านด่านแม่ละเมาที่แม่สอด  เข้ามายังเมืองตากที่อยู่ฝั่งแม่น้ำวัง  แล้วลงเรือเดินทางมายังเมืองต่างๆในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา  ในปัจจุบันนี้ยังมีการใช้เส้นทางนี้  ต้อนวัวจากบังคลาเทศให้เดินทางผ่านพม่ามายังไทย  โดยเดินผ่านเข้ามาจังหวัดแม่ฮ่องสอนและอำเภอแม่สอด  จังหวัดตาก

สำหรับชาวพื้นเมืองที่ตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยานั้นสามารถเดินทางไปยังเมืองต่างๆ  ที่อยู่ลุ่มแม่น้ำโขงได้  โดยใช้เส้นทางเดินบกผ่านเมืองศรีเทพ  (ปัจจุบันอยู่ในเขตจังหวัดเพชรบูรณ์)ผ่านด่านนครไทย(อ.นครไทย จ.พิษณุโลก)แล้วข้ามแม่น้ำโขงไปยังอาณาจักรศรีสตนาคนหุต  (ลาว)  และอาณาจักร  ศรีโคตรบูรณ์

(นครพนม)  ได้

เส้นทางเดินของพ่อค้าชาวอินเดียโบราณ  ที่เข้ามายังดินแดนสุวรรณภูมินั้น  ทำให้เกิดชุมชนสำคัญขึ้นและรับเอาอิทธิพลจากวัฒนธรรมต่างๆจากอินเดียไปใช่สร่างบ้านแปลงเมืองขึ้นดังจะเห็นว่ามีการพบจารึกอักษรปัลลวะรูปปั้นดินเผาในคติพราหมณ์   สถาปัตยกรรมของโบราณสถาน  อยู่ในชุมชนต่าง

สรุปสาระความรู้

ชาวอินเดียและจีน  นั้นเป็นชาติที่เดินทางติดต่อค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้ากับดินแดน

สุวรรณภูมิมาก่อนสมัยราชวงศ์  ระหว่าง  พ.ศ. ๔๐๐ – ๕๐๐  จีนได้ขยายเขตการค้าขายเข้ามาถึงประเทศดินแดนสุวรรณภูมิ  ทำให้ดินแดนดังกล่าวนั้นได้กลายเป็นสินค้าดังกล่าว  นั้นได้กลายเป็นศูนย์การค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้าของประเทศตะวันตกคือ  อินเดีย  และประเทศตะวันออกคือจีน  จนเป็นเหตุดินแดนสุวรรณภูมินั้นกลายเป็นแหล่งที่มีจำนวนสินค้า  ซื้อขายแลกเปลี่ยนกันมากขึ้น  จนทำให้ชาวต่างชาติมาติดต่อค้าขายด้วย  และพากันเคลื่อนย้ายแหล่งค้าขายแหล่งค้าขายเข้ามาตั้งแต่ทำเลถาวร  และแต่งงานกับคนพื้นเมืองกลายเป็นประชาชนขอซื้อของถิ่นนั้นไปการเคลื่อนย้ายทำเลค้าขายแลกเปลี่ยนนั้น  ได้ทำเกิดเมืองท่าหรือสถานีการค้าทางทะเลสำคัญขึ้น  ๒  แห่ง  คือฝั่งทะเลตะวันตกนั้นมีท่าเรือตะโกลา  อยู่ที่ตรัง  บ้างว่าที่  ควนลูกปัด  อำเภอคลองท่อม  จ.กระบี่  ซึ่งอยู่ในอ่าวพังงา  และทางภาคตะวันออกนั่นมีท่าเรือออกแก้ว  หรือ  ฟูนัน  ตั้งอยู่ที่ปากแม่น้ำโขงในเวียดนาม

                สำหรับดินแดนสุวรรณภูมิซึ่งอ่าวไทยนั้น  เดิมนั้นมีร่องลอยของทะเลเข้าไปในดินแดนแลดมีเมืองสำคัญ  คือ  เมืองอู่ทอง  ตั้งอยู่ด้านตะวันตกของอ่าวไทย  อยู่ระหว่างแม่น้ำแม่กลองกับแม่น้ำท่าจีน  (แม่น้ำจระเข้สามพัน  เจ้าเมืองกษัตริย์ของเมืออู่ทองนี้  ได้เลือกที่จะรับเอาพุทธศาสนาเข้ามาใช้ประโยชน์ในการปกครองจึงมีการสร้างสถูปเจดีย์ขึ้นเป็นแห่งแรก  ต่อมาได้มีการสร้างสถูปเจดีย์เผยแพร่ไปยังที่อื่น  เช่น  เมืองศรีวิชัย  (นครชัยศรี ) และ  เมืองนครปฐมโบราณ  เป็นต้น

าสนาพราหมณ์ที่เผยแพร่อข้าสมัยนั้น  ในขณะเดียวกันฏหลักฐานในการสร้างพระบรมธาตุสำคัญ  ที่เมืองตราพรลิงค์