พระพุทธศาสนา

พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่กำเนิดในอินเดียและเผยแพร่หลักธรรมไปยังอินเดียต่าง ๆ  ในทวีปเอเชียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้  ศาสดาของศาสนานั้นคือ  สมเด็จสมณโคดม  พระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ผู้ตรัสรู้อริยสัจสี่  และประกาศศาสนาไปทั่วโลก

สมเด็จสมณโคดม  พระสัมมาสัมพุทธเจ้า  นั้นคือ  เข้าชายสิทธัตถะ  ซึ่งเป็นพระโอรสของพระเจ้าสุทโธทนะและพระนางสิริมหามายาแห่งแคว้นกบีลพัสดุ์  ประเทศอินเดียหรือชมพูทวีป  ประสูติที่ลุมพินีวัน  ประเทศเนปาลเมื่อ  ๘๐  ปี  ก่อนพุทธกาล  (เมื่อ  ๖๒๓  ปีก่อนคริสตกาล)  เจ้าชายพระองค์นี้ได้หนีออกบวช และบำเพ็ญทุกรกิริยา  ศึกษาธรรมเพื่อหางพ้นทุกข์จนค้นพบอริยสัจ  ๔  โดยทรงตรัสรู้ด้วยกระองค์เองได้สำเร็จพระโพธิญาณเป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ตำบลพุทธคยา  ต่อมาพระพุทธองค์ได้ประกาศหลักธรรมคำสั่งสอนให้ผู้นับถือได้ทำความดี  ละเว้นความชั่วและทำใจให้บริสุทธิ์

หลักธรรมคำสั่งสอนที่สำคัญของพระพุทธเจ้านั้นคือ  อริยสัจ  ๔  หรือความจริง  ๔  ประการ  นั้นได้แก่

๑        ทุกข์  คือสิ่งที่ไม่พึงพอใจทำให้เกิดความเศร้าโศกเสียใจ  เช่น  การเกิด  แก่  เจ็บ  ตาย

๒       สมุทัย  คือสาเหตุแก่งทุกข์หรือตัณหา  ประกอบด้วยความอยากในความรักความใคร่  ความอยากเป็น  อยากได้และความไม่อยากเป็น  ไม่อยากได้  ไม่พอใจในสิ่งที่ตนมีอยู่

๓       นิโรธ  คือ  ทางดับทุกข์โดยดับที่ต้นเหตุแห่งทุกข์

๔       มรรค  คือ  ทางปฏิบัติเพื่อบรรลุแห่ง  ความดับทุกข์  ประกอบด้วย  ๘  อย่างคือ  เห็นชอบ  ดำริชอบ  เจราชอบ  พยายามชอบ  เลี้ยงชีพชอบ  ทำการทำงาน  ระลึกชอบ  และตั้งใจชอบ

หลังจากพระพุทธเจ้าได้ประกาศพระพุทธศาสนาแล้ว  พระองค์จึงเสด็จดับขันธปรินิพพาน  ที่เมืองกุสิ

นารา  คือ  วันจันทร์  เดือน  ๖  ขึ้น  ๑๕  ค่ำ  ปีมะเส็ง  เมื่อพระพุทธองค์มีพระชนม์ได้  ๘๐  พรรษา  วันนั้นจึงเริ่มนับเป็นปีเริ่มต้นพุทธศักราช

ดังนั้นแต่ละศาสนาจึงมีศักราชใช้ประจำศาสนาของตน  เมื่ออาณาจักรใดนับถือศาสนาใดก็ใช้ศักราชตามศาสนาที่นับถือ  ซึ่งมีการเทียบศักราชไว้ดังนี้

พุทธศักราช  นับหลังจากพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้วเป็นปีเริ่มต้น  และเกิดก่อนคริสต์ศักราช  ๕๔๓  ปี  พุทธศักราชจึงมากกว่าคริสต์สักราช  ๕๔๓  ปี

สำหรับอาณาจักรสยามนั้นได้สร้างศักราชของรัตนโกสินทร์  โดยเริ่มนับปีสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์  เมื่อ  พ.ศ.  ๒๓๒๕  เป็นปีเริ่มต้นรันโกสินทร์  พุทธศักราชจึงเกิดก่อนรัตนโกสินทร์ศก  ๒๓๒๕  ปี

พระพุทธศาสนานี้เป็นพระพุทธศาสนาผสมผสานกับศาสนาฮินดู -พราหมณ์เป็นอย่างดีและได้เข้ามาเผยแพร่ในดินแดนสุวรรณภูมินี้ก่อนศาสนาอื่น  จึงมีบทบาทต่อการสร้างอาณาจักรหรือเมืองในแถบนี้อย่างมาก