108 เส้นทางออมบุญ

ออมบุญกับพระพุทธรูปล้ำค่าทางประวัติศาสตร์ (ภาคอีสาน)

พระพุทธรูปโบราณ  วัดพระธาตุบังพวน  หนองคาย

โดย การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย

พระพุทธรูปโบราณ  วัดพระธาตุบังพวน  หนองคาย

            วัดพระธาตุบังพวน  จังหวัดหนองคาย เป็นศาสนสถานสำคัญแห่งหนึ่งของภาคอีสาน เพราะมีพระธาตุบังพวนซึ่งเป็นที่ประดิษฐานของพระบรมสารีริกธาตุ  และสัตตมหาสถานจำลอง  หนึ่งในสามที่ปรากฏอยู่ในโลก   นอกเหนือจากที่พุทธคยา  ประเทศอินเดีย  พร้อมทั้งพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเป็นที่สักการะบูชากันอย่างกว้างขวาง

            ตำนานของการสร้างพระธาตุบังพวนที่ปรากฏในคัมภีร์อุรังคนิทานมีอยู่ว่า  เมื่อพระยาเมืองทั้ง 5 ได้แก่ พระยาสุวรรณภิงคาร เจ้าเมืองหนองหาน  สกลนคร  พระยาคำแดง  เจ้าเมืองหนองหารน้อย  อุดรธานี  พระยาจุลณีพรหมทัต  เจ้าเมืองจุลณี (ลาวเหนือ)  พระยาอินทปัตนคร  เจ้าเมืองอินทปัตนคร (เขมร)  และพระยานันทเสน เจ้าเมืองศรีโคตรบูรณ์หลวง (ตรงข้ามนครพนม)  พร้อมด้วยพระอรหันต์ 500 องค์  ทำการสร้างพระธาตุพนมเสร็จสมบูรณ์แล้วจึงบรรลุพระอรหันต์  ต่อมาได้เดินทางไปยังชมพูทวีปเพื่ออัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า  45  พระองค์  นำมาประดิษฐานไว้ยังสถานที่ 4 แห่งต่างๆกัน โดยภูเขาหลวงซึ่งเป็นที่ตั้งของพระธาตุบังพวนเป็นหนึ่งในสี่แห่งนั้น ได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุมาพักที่ร่มไม้โพธิ์  ณ ภูเขาหลวง  เมื่อพระยาจันทบุรีประสิทธสักกะเทวะแห่งเมืองเวียงจันทน์ทราบจึงทรงให้สร้างอุโมงค์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุขึ้นตรงพระธาตุบังพวนปัจจุบันนี้

            ประวัติของพระเจดีย์ของพระธาตุบังพวนนั้นพบว่า  สร้างขึ้นโดยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช  แห่งแผ่นดินล้านช้างร่มขาว (ช่วง พ.ศ.2039 - พ.ศ.2115) เมื่อพระองค์ได้ย้ายราชธานีจากนครหลวงพระบางมาที่จันทบุรีสตนาคนหุตทรงพบ  ศิลาจารึกที่พระอรหันต์และพระยาจันทบุรีทำไว้ที่เวียงจันทน์ว่า มีพระบรมสารีริกธาตุประดิษฐานอยู่ในอุโมงค์ใต้ดินที่ภูเขาหลวง  จึงได้นำพระสงฆ์และไพร่พลเดินทางมาสร้างเจดีย์อิฐครอบพระอุโมงค์นั้นไว้  แล้วตั้งชื่อว่า “พระธาตุพังพวนเจดีย์  ศรีสัตตมหาทาน” แล้วทรงสร้างพระอารามขึ้นที่นี่ด้วย

            นอกจากนี้ยังได้สร้าง “สัตตมหาสถาน” เพื่อจำลองสถานที่สำคัญ 7 แห่ง จากพุทธประวัติ  เมื่อพระพุทธองค์ตรัสรู้บรรลุพระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณที่พุทธคยา  ประกอบด้วยสถานที่ที่พุทธองค์ประทับแห่งละ 7 วัน รวมเวลาทั้งหมด  49 วัน  พระองค์จึงได้เสวยวิมุตติสุข คือ ความสุขอันเกิดจากการหลุดพ้นจากกิเลส

สถานที่ตั้ง

            บ้านพระธาตุบังพวน  ต. พระธาตุบังพวน  อ.เมือง  จ.หนองคาย

สัตตมหาสถานแห่งวัดพระธาตุบังพวนนี้  ได้สร้างไว้ตามตำแหน่งที่ปรากฏในประเทศอินเดียที่รัตนฆรเจดีย์ พระอชปาลนิโครธเจดีย์  และราชายตนะเจดีย์   เป็นที่ประดิษฐานองค์พระพุทธรูปปางสมาธิราบ 

และมุจลินทเจดีย์ ซึ่งประดิษฐานพระพุทธรูปปางนาคปรกมาแต่ครั้งโบราณ  และเป็นที่สักการบูชาของชาวพุทธทั้งหลาย  ซึ่งถือเป็นมงคลเสมือนได้มากราบพระศาสดาในสัตตมหาสถานอย่างแท้จริง

            ในปี พ.ศ.2513 องค์พระธาตุบังพวนได้พังทลายลงมาด้วยความเก่าแก่  กรมศิลปากรจึงได้ดำเนินการบูรณะขึ้นดังเดิมอีกครั้ง โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ พร้อมทั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ  และพระบรมวงศานุวงศ์  ได้เสด็จพระราชดำเนินมาเป็นองค์ประธาน และร่วมยกฉัตรสู่ยอดพระธาตุบังพวนเมื่อปี พ.ศ.2521

เทศกาล งานประเพณี

            ในวันเพ็ญเดือน 3 (กุมภาพันธ์) ของทุกปี  จะมีงานสักการะพระธาตุบังพวน  เป็นเวลา 5  วัน 5 คืน