พาไปเที่ยวชมประเพณีลอยกระทงสวรรค์ที่พระธาตุดอยกองมู จังหวัดแม่ฮ่องสอน ประเพณีอันดีงามและมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างของเมืองสามหมอกที่มีแห่งเดียวในโลก ที่นี่ที่เดียวเท่านั้น
ณ พระธาตุดอยกองมู แม่ฮ่องสอน ชมลอยกระทงสวรรค์ หนึ่งเดียวในโลก ประเพณีอันดีงามนี้สืบทอดมายาวนาน ตั้งแต่ปี พ.ศ.2403 จนกระทั่งปัจจุบันนี้ก็ยังมีอยู่เลยครับ “พระธาตุดอยกองมู” เป็นปูชนียสถานที่สำคัญและอยู่คู่บ้านคู่เมืองของชาวแม่ฮ่องสอน คนเมืองสามหมอกนี้ให้ความสำคัญกับพระธาตุดอยกองมูเป็นอย่างมาก และงานลอยกระทงสวรรค์นี้ก็เป็นงานประจำปีที่ทุกๆคนมาเที่ยวกัน และจะจัดขึ้นปีละ 1 ครั้ง ช่วงเทศกาลลอยกระทงของไทยเรา แต่เค้าจะจัดอยู่บนเขาเท่านั้นเอง เนืองจากว่าเป็นกระทงสวรรค์ ใน 1 ปีจะจัดอยู่ 5 วันโดยประมาณ หากใครที่สนใจและอยากไปสัมผัสบรรยากาศของการลอยกระทงสวรรค์ ก็สามารถสอบถามข้อมูลได้จากการท่องเที่ยวแม่ฮ่องสอนได้ว่าในแต่ละปีเค้าจะจัดวันไหน วันที่เท่าไหร่ กันบ้างเพราะแต่ละปีอาจจะจัดไม่ตรงวัน เพราะต้องดูวันเพ็ญเดือน 12 ด้วย
วัดพระธาตุดอยกองมู มีชื่อเรียกเดิมๆตั้งแต่สมัยไหนมาแล้วว่า “วัดปลายดอน” แต่คำนี้เป็นภาษาเหนือล้านนาที่แปลเป็นภาษากลางที่เราๆพูดกันอยู่ว่า “วัดที่อยู่ปลายภูเขา” นั่นเอง เพราะคำว่า “ดอน” แปลว่าเนินหรือภูเขา และพระธาตุดอยกองมูจะตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของตัวเมืองแม่ฮ่องสอน หากใครที่อยากดูพระอาทิตย์ตกดินก็สามารถมาดูได้ที่นี่ พระธาตุดอยกองมูมีอยู่ 2 พระธาตุด้วยกันคือพระธาตุเจดีย์องค์เล็ก และพระธาตุเจดีย์องค์ใหญ่ และมีความสวยงามไม่แพ้กันเชียว
หากเราขึ้นไป “วัดพระธาตุดอยกองมู” นี้ เราก็สามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์ตัวเมืองแม่ฮ่องสอนได้ชัดเจน หรือหากใครที่อยากจะชมแสงไฟของเมืองเล็กและสงบ ที่อยู่ท่ามกลางขุนเขาอย่างเมืองแม่ฮ่องสอนก็สามารถดูได้จากที่นี่ “วัดพระธาตุดอยกองมู” นี้ ทางขึ้นจะคดเคี้ยวและชันมาก แต่ก็เป็นทางลาดยาง ความยาวของถนนก็ 5 กิโลเมตรโดยประมาณ แต่ถ้าหากใครที่ไปช่วงที่มีงานเทศกาลต่างๆ บนพระธาตุดอยกองมู ผมขอแนะนำให้นั่งรถสองแถวขึ้นไปดีกว่า โดยเฉพาะเวลากลางคืน ปลอดภัยและไม่ทำให้การจราจรติดขัดบนพระธาตุดอยกองมู หากเราขับรถไปก็ฝากรถไว้กับพี่ที่ขับสองแถว ค่าโดยสารขึ้นลงก็อยู่ที่เที่ยวละ 10 บาท/คน หากใครที่ไปก็ขับระวังๆหน่อยก็แล้วกันนะครับ 
วันออกพรรษาจะมีการตักบาตรดาวดึงส์หรือว่าตักบาตรเทโว ตามทางลงเขาจากพระธาตุดอยกองมูลงมาถึงตีนดอย อย่างที่ชาวล้านนาเค้าเรียกกัน หากใครที่สนใจอยากร่วมทำบุญก็ไปกันได้ที่พระธาตุดอยกองมู จ.แม่ฮ่องสอนก็หาเวลาว่างมากันได้เลย แต่ปรกติแล้ว ทางการท่องเที่ยวแม่ฮ่องสอนเค้าได้มีการจัดทริปแบบ one day trip โดยมีการไหว้พระเก้าวัดภายในตัวเมืองแม่ฮ่องสอน
และก่อนจะถึงงานเทศกาลลอยกระทงสวรรค์ พระภิษุและสามเณรก็จะทำกระทงสวรรค์ออกมาจำหน่าย เพื่อให้เป็นรายได้เข้าวัดพระธาตุดอยกองมู โดยที่ลอยกระทงสวรรค์นี้มีรูปร่างไม่เหมือนกระทงที่เราลอยในน้ำ เพราะลอยกระทงสววรค์จะต้องลอยขึ้นบนฟ้า จึงมีการประดิฐษ์จากลูกโป่งอัดแก๊สเพื่อที่จะได้ลอยขึ้นสวรรค์ และเอาเชือกมาผูกกันกระทงที่ทำมาจากกระดาษสา ลวด และโฟม แล้วก็จะมีเทียนเล่มเล็กๆ ยาวประมาณ 1 นิ้ว อยู่ตรงกลางกระทง กระทงสวรรค์จะขายอยู่ที่ 20 บาท/กระทง มีลูกโป่งหลายสีให้เลือก เลือกสีสดๆ จะได้เห็นเมื่อลอยขึ้นท้องฟ้าครับสีสันอันงดงามของกระทงสวรรค์ที่ลอยลิ่วเป็นเส้นสายของกระทงสวรรค์อยู่บนฟ้าหลากหลายสี หลายลูกทั้งของเราและของคนอื่นด้วย จึงทำให้สีสันในการลอยกระทงสวรรค์เป็นที่ต้องตาต้องใจของผู้ที่ได้เห็นได้ชม และนี่เองก็เป็นเสน่ห์อีกอย่างหนึ่งของเมืองสามหมอกเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนใคร
แต่ที่ขาดไม่ได้เลยนั่นก็คือ “งานวัด” เพราะเป็นงานที่อยู่คู่คนไทยมานานแสนนาน แน่ล่ะครับ ผมเที่ยวมาตั้งแต่เด็ก จนตอนนี้โตแล้ว ผมก็ยังเที่ยวงานวัดอยู่ งานวัดที่พระธาตุดอยกองมู เป็นงานวัดเล็กๆ ไม่ใหญ่เหมือนที่อื่น เพราะด้วยเนื้อที่อันจำกัด จึงทำให้งานวัดที่นี่น่าเที่ยวมากไม่มีวัยรุ่นกวนเมือง คนไม่จอแจ และเรียบง่าย มีเกมส์ให้เล่นอยู่สองสามอย่าง มีขนมขาย อาหารขาย แบบฉบับงานวัด อาจจะเป็นเพราะวัฒนธรรมของชาวล้านนาด้วยที่มีชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายจึงทำให้ที่นี่ไม่มีความวุ่นวายมากนัก คนพื้นที่ก็มาเที่ยวเล่นดูลิเก ดูเสร็จก็กลับบ้านนอน
นับว่าเป็นประเพณีที่น่ามาเที่ยวชมกัน ผมขอร่วมสืบสานวัฒนธรรมอันดีงามให้อยู่คู่เมืองไทยไปอีกยาวนาน
