วัดเขาพระพุทธบาทบางทราย
ที่ตั้ง
อยู่บนถนนสุขุมวิทด้านซ้ายมือก่อนจะถึงตัวเมือง ชลบุรีเล็กน้อย
เดิมมีวัดโบราณสมัยอยุธยาอยู่เชิงเขาแต่ผุพังไปหมดแล้ว ต่อมาพระยาพิชิตชลเขต
ผู้กำกับราชการเมืองชลบุรี ได้สร้างวัดพระพุทธบาทบางทรายขึ้นใหม่ในรัชการที่
5
วัดนี้มีมณฑปประดิษฐานรอยพระพุทธบาท
และตึกหลังเล็กภายในมีพระพุทธไสยาสน์ตั้งอยู่บนยอดเขาบริเวณวัดที่ตั้งอยู่เชิงเขามีสิ่งก่อสร้างอาคารต่างๆ
เป็นทรงยุโรปสมัยรัชการที่ 5
หลายหลังมีประเพณีเดินขึ้นไปไหว้พระพุทธบาทบางทรายในวันสิ้นเดือน 4
จนถึงวันขึ้น 2 ค่ำ เดือน 5
รวม 3 วัน ทุกๆ ปี
และยังมีงานประเพณีตักบาตรเทโวเทศกาลออกพรรษาด้วย
ประวัติ
มีตำนานเล่าว่าพระมหากษัตริย์องค์หนึ่งในสมัยปลายกรุงศรีอยุธยา (องค์ใดมิได้ระบุชัด
กล่าวว่าเป็นองค์ที่โปรดเสวยเพดานปลากะโห้)
ได้เสด็จประพาสมาถึงบางทรายและเสด็จขึ้นไปบนเขาพบรอยพระพุทธบาท
จึงโปรดเกล้าให้สร้างพระอารามเพื่อพิทักษ์รักษาพระพุทธบาทสืบมา
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 พระยาพิชิตชลเขต
ผู้กำกับราชการเมืองชลบุรีได้สร้างวัดเขาพระพุทธบาทบางทรายขึ้นเพื่อทดแทนวัดโบราณสมัยอยุธยาที่ทรุดโทรมไปแล้ว
วัดเขาพระบาทบางทรายหรือวัดเขาบางทราย
ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด ห่างประมาณ 2
กิโลเมตร
บริเวณวัดอยู่เชิงเขาพระพุทธบาทบางทรายหรือเขาพระบาทสามยอด
กล่าวกันว่าพระเจ้าแผ่นดินผู้ครองกรุงศรีอยุธยา (นักประวัติศาสตร์และโบราณคดีให้ข้อสันนิษฐานว่า
คือ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ) ได้เสด็จประพาสทางเรือมาประทับแรมที่ตำบลนี้
ทอดพระเนตรเห็นว่ามีภูมิประเทศที่งดงามมาก จึงโปรดให้สร้างวัดขึ้นที่เชิงเขานี้
(ระหว่าง พ.ศ.2249-2275)
และได้สร้างปูชนียสถานไว้อีกหลายแห่ง
